ห้วงระยะเวลาหลังสิ้นสุดการลงคะแนนเลือกตั้ง 60 วัน นับเป็นช่วงที่ต้องระวังเป็นพิเศษ เนื่องจากระหว่างนี้ กกต. ยังคงมีอำนาจที่จะชี้ชะตา ‘ผู้สมัคร ส.ส.’ โดยการออก “ใบ” สีต่างๆ แก่ผู้ได้รับการเลือกตั้ง คล้ายๆกับอำนาจของกรรมการในการแข่งขันฟุตบอลนั่นเอง
การเลือกตั้งแต่เดิมนั้น ตามรัฐธรรมนูญ 2540 กกต. มีเพียงอำนาจ “สั่งให้มีการเลือกตั้งใหม่” เท่านั้น แต่ในรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน (2560) ต่างได้รับการปรับปรุงให้มีอำนาจ ออก “ใบ” สีต่างๆ มากขึ้น จากที่เดิมที มีเพียง “ใบแดง” และ “ใบเหลือง”ก็เพิ่มขึ้นมาเป็น “ใบส้ม”ผลพวงของสารพัดใบนี้ อาจเป็นสาเหตุ ทำให้ไม่สามารถดำรงตำแหน่งทางการเมืองได้ตลอดไป หรือ โดน “ใบดำ” นั่นเอง
โดยสรุปความหมายของแต่ละใบได้ดังนี้
ใบเหลือง : เมื่อ กกต.สืบสวนไต่สวนแล้วพบเห็นการกระทำที่มีเหตุอันควรสงสัยว่าการเลือกตั้งเป็นไปโดยไม่สุจริต มีอำนาจสั่งระงับ ยับยั้ง ยกเลิกการเลือกตั้ง และสั่งให้ดำเนินการเลือกตั้งใหม่ได้
ใบแดง : หลังการประกาศผลการเลือกตั้ง หาก กกต.พบว่า ผู้ที่เป็น ส.ส.นั้น เป็นผู้ที่ไม่มีสิทธิสมัครรับเลือกตั้ง หรือ กระทำการทุจริตเลือกตั้ง สามารถยื่นต่อศาลฎีกา สั่งเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งเป็นเวลา 10 ปี และสั่งเลือกตั้งใหม่ พร้อมให้ชดใช้ค่าเสียหายในการเลือกตั้ง
ใบดำ : หากผู้สมัคร หรือ ส.ส.คนใด ศาลฎีกามีคำพิพากษาให้เพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้งก็จะถือว่าเป็นผู้ถูกเพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้งตลอดชีพ ไม่สามารถดำรงตำแหน่งสำคัญต่างๆทางการเมือง และกรรมการองค์กรอิสระได้
ใบส้ม : ถือเป็นดาบเล่มใหม่ ของ กกต. มีอำนาจสั่งให้มีการเลือกตั้งใหม่ และสั่งระงับสิทธิการรับสมัครของผู้นั้น หากมีหลักฐานอันควรเชื่อว่าผู้สมัครรับเลือกตั้งกระทำการทุจริต มีการนับคะแนนไม่ถูกต้อง ให้ กกต.ระงับสิทธิสมัคร รับเลือกตั้งของผู้นั้นไว้ชั่วคราวเป็นเวลา 1 ปี โดยให้คำสั่งกกต.ถือเป็นที่สุด
ใบที่ 5 ใบสุดท้าย คือ : ม.44 ที่ คสช. สามารถใช้เมื่อไหร่ก็ได้ เนื่องจากรัฐธรรมนูญ 2560 มีการรับรองให้ คสช. ยังมีอำนาจ ก่อน-ระหว่าง และหลังการเลือกตั้ง จนกว่าจะมีรัฐบาลใหม่
อย่างไรก็ตาม “ใบสารพัดสี” ที่คิดค้นขึ้นมาในการเลือกตั้งนั้น เป็นเพียงเครื่องมืออย่างหนึ่ง ที่จะมาบังคับใช้ เพื่อป้องกันการทุจริตการเลือกตั้ง แต่สิ่งที่สำคัญที่สุดในระบอบประชาธิปไตยของบ้านเรา ก็คือ การเลือกตั้งที่สะท้อนให้เห็นถึงศักยภาพของประชาชน ที่ไม่ว่าจะเป็นกลุ่มชนชั้นใดก็ตาม ล้วนสามารถที่จะกำหนดอนาคตของประเทศของตัวเองได้
