คุณเป็นคน ติดโซเชียล หรือเปล่า ?
เชื่อได้ว่าทุกวันนี้ไม่ว่าเราจะหันไปทางไหน ภาพที่พบเห็นกันเป็นส่วนใหญ่คือแทบทุกคนล้วนก้มหน้าก้มตาจดจ่ออยู่กับโลกโซเชียลในโทรศัพท์ จนลืมสิ่งแวดล้อมรอบตัวไป
ก็คงไม่แปลกอะไรถ้าเราจะเห็นภาพเหล่านั้นจนชินตา เพราะผลสำรวจจาก GlobalWebIndex บอกว่าประเทศไทย ฟิลิปปินส์ และบราซิลมีค่าเฉลี่ยการใช้อินเทอร์เน็ต วันละมากกว่า 9 ชั่วโมง ถือเป็นจำนวนที่มาก เมื่อเทียบกับผลสำรวจในประเทศทั่วโลก ซึ่งมีค่าเฉลี่ยเพียงวันละ 6 ชั่วโมงเท่านั้น
เราแทบจะปฏิเสธไม่ได้เลยว่า เกือบหนึ่งในสาม (หรือบางคนอาจมากกว่านั้น) เราหมดเวลาไปกับการอยู่ในโลกของโซเชียลมีเดีย จนเราหลงลืมไปว่าสิ่งต่าง ๆ เหล่านี้ส่งผลกระทบอะไรต่อสมองเราบ้าง ?
จากการวิจัยของ ดร.ชิมี แคง ผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิตเด็กและวัยรุ่น (เฉพาะทางด้านการเสพติด) บอกว่า การอยู่กับโลกออนไลน์มากเกินไป จะทำให้เกิดภาวะกังวล โดยเฉพาะเรื่องรูปลักษณ์ภายนอก และมีภาวะเสี่ยงจะเป็นโรคซึมเศร้าอีกด้วย และที่สำคัญเมื่อเสพโซเชียลมีเดียมากเกินไปจะส่งผลกระทบโดยตรงต่อระบบสมอง โดยสมองจะหลั่งสารเคมีในสมอง หรือสารสื่อประสาทออกมา ซึ่งสารเหล่านี้มีทั้งหมด 6 ชนิดคือ
- เซโรโทนิน (serotonin)
สารเคมีชนิดนี้ทำหน้าที่เป็นสื่อกลางของประสาทในส่วนต่าง ๆ ในสมอง จะหลั่งเมื่อเราเกิดความคิดสร้างสรรค์ และนอกจากนี้สารชนิดนี้จะช่วยให้ร่างกายเรารู้สึกมีความสุข แต่ถ้าหากมีการหลั่งในปริมาณที่มากเกินไป หรือน้อยเกินไป จะส่งผลต่าง ๆ ต่อร่างกายและระบบสมอง เช่น ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ, มีปัญหาด้านความจำ, เกิดการวิตกกังวล และอาจนำไปสู่โรคซึมเศร้าได้
- เอนดอร์ฟิน (endorphin)
เป็นสารเคมีที่ผลิตจากต่อมใต้สมอง เพื่อบรรเทาอาการเจ็บปวด (คล้าย ๆ ยาแก้ปวดของร่างกาย) จะผลิตได้ต่อเมื่อเรารู้สึกถึงความสงบ ผ่อนคลาย หรือตอนที่เรารู้สึกมีสมาธิจดจ่อกับสิ่งนั้น ๆ อยู่ ซึ่งการเป็นการจดจ่อที่มากเกินไปจะกลายเป็นการเสพติด ทำให้เรารู้สึกขาดไม่ได้ ต้องคอยเสพสิ่งเหล่านี้อยู่ตลอดเวลา จนลืมโลกของความเป็นจริงไป
- ออกซิโทซิน (oxytocin)
สารนี้ผลิตโดยไฮโปธาลามัส มีหน้าที่ควบคุมการทำงานของร่างกาย ในด้านของความรู้สึก เช่น ความหิว ความง่วง อารมณ์ ร่วมถึงความต้องการทางเพศ หากเรามีการหลั่งสารชนิดนี้มากจนเกินไป จะส่งผลกระทบต่อชีวิต คือเราจะไว้เนื้อเชื้อใจ คนในโลกออนไลน์ได้โดยง่าย จนอาจนำมาสู่เรื่องราวจากหลอกลวงต่าง ๆ ที่เราสามารถพบเห็นได้ตามข่าวทั่วไป
- โดพามีน (dopaminee)
สำหรับโดพามีนมีหน้าที่ช่วยทำให้กระบวนการทำงานของระบบสมอง และการเคลื่อนไหวร่างกายเป็นไปอย่างปกติ นอกจากนี้ยังช่วยควบคุมอารมณ์ความรู้สึก แถมยังช่วยในเรื่องของความทรงจำ แต่หากเรามีการหลั่งสารตัวนี้ที่มากจนเกินไปจะทำให้เราเกิดการเสพติด และรู้สึกพึงพอใจอะไรที่ง่ายจนเกินไป เช่น การเสพติดการซื้อของออนไลน์
- อะดรีนาลีน (Adrenaline)
อะดรีนาลีน หรืออีกชื่อคือ อิพิเนฟริน เป็นสารเคมีที่ใช้ควบคุมเราตอบสนองทางอารมณ์ และทางร่างกายของเรา จะส่งผลโดยตรงต่อเราเมื่อเราเล่นโซเชียล และมีผลอย่างมากต่อจำนวนยอดไลก์ จึงเป็นเหตุผลว่าทำไมคนส่วนมากถึงต้องการยอดไลก์ในโลกโซเชียล
- คอร์ติซอล (Cortisol)
มากันที่ตัวสุดท้ายสำหรับ คอร์ติซอล จะหลั่งเมื่อเราเกิดความรู้สึกเครียด และตกอยู่ในภาวะนอนน้อย นอนหลับพักผ่อนไม่เพียงพอ ซึ่งผลกระทบจะเห็นจากกว่าเราจะอารมณ์เสียได้ง่าย เมื่อเห็นอะไรที่ไม่ถูกใจบนโลกออนไลน์ และแสดงออกโดยการคอมเมนต์ด่ากลับ หากเรามีสารนี้ในจำนวนที่มากเกินไปจนทำให้ร่างกายของเราเกิดการแปรปรวนได้
เทคโนโลยีมีทั้ง “ดี” และ “โทษ” แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น การเล่นที่มากเกินพอดีจะทำให้เราเกิดการเสพติดได้ในที่สุด ดังนั้นเราควรแบ่งเวลาการใช้ให้ชัดเจน และออกไปทำกิจกรรมอย่างอื่นบ้าง เพื่อสุขภาพที่ดีของตัวเรา
เรื่องอื่น ๆ ที่น่าสนใจ
