ในวันนี้ (วันที่ 2 เมษายน 2564) นายสามารถ เจนชัยจิตรวนิช ผู้ช่วยรัฐมนตรีประจำกระทรวงยุติธรรม ในฐานะผู้อำนวยการศูนย์รับเรื่องราวร้องทุกข์พรรคพลังประชารัฐ ได้โพสต์ข้อความในเพจ Facebook ของตนเอง “สามารถ เจนชัยจิตรวนิช” ถึง ความสำคัญของวันที่ 1 เมษายน ว่า
ก่อนจะผ่านพ้นวันนี้ไป ผมขอกล่าวถึงความสำคัญของวันนี้แบบเล่าสู่กันฟังนะครับ
วันที่ 1 เมษายน ของทุกปี ตามธรรมเนียมของชาติตะวันตก จะเรียกว่า เมษาหน้าโง่ หรือวันโกหก ซึ่งมีการเฉลิมฉลองในหลายประเทศ
โดยผู้คนจะเล่นมุกตลกและสร้างเรื่องหลอกลวงต่อกัน แล้วจะออกมาเฉลยในวันต่อมา
แต่สำหรับประเทศไทย คือประวัติศาสตร์หน้าใหม่ นั่นคือ การเลิกทาส ซึ่งเป็น พระราชกรณียกิจอันสำคัญยิ่งของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) เป็นการยกเลิกระบบที่คนชั้นสูงตั้งขึ้นเพื่อกดขี่ราษฎรให้ทำงานรับใช้หรือส่งทรัพย์สินให้โดยไม่มีกำหนดว่าจะสิ้นสุดลงเมื่อใด
ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวนั้น ประมาณว่าไทยมีทาสเป็นจำนวนกว่าหนึ่งในสามของพลเมืองของประเทศ เพราะเหตุว่าพ่อแม่เป็นทาสแล้ว ลูกที่เกิดจากพ่อแม่ที่เป็นทาสก็ตกเป็นทาสอีกต่อ ๆ กันเรื่อยไป ทาสนั้นจะต้องหาเงินมาไถ่ตัวเอง มิฉะนั้นแล้วก็จะต้องเป็นทาสไปตลอดชีวิต เพราะตามกฎหมายถือว่ายังมีค่าตัวอยู่
โดยมีการกำหนดราคาค่าตัว ตามอายุ และเพศของทาส กล่าวคือ
อายุแรกเกิด เพศชายราคา 5 บาท เพศหญิง ราคา 4 บาท
อายุ 7 – 8 ปี เพศชายราคา 8 ตำลึง เพศหญิง ราคา 7 ตำลึง
อายุ 10 ปี เพศชายราคา 4 บาท เพศหญิง ราคา 3 บาท
ต่อมา พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงประกาศ “พระราชบัญญัติพิกัดเกษียณลูกทาสลูกไทย” เมื่อวันที่ 21 สิงหาคม พ.ศ. 2417 แก้พิกัดค่าตัวทาสใหม่ โดยให้ลดค่าตัวทาสลงตั้งแต่อายุ 8 ขวบ จนกระทั่งหมดค่าตัวเมื่ออายุได้ 20 ปี เมื่ออายุได้ 21 ปี ผู้นั้นก็จะเป็นอิสระ โดยมีผลกับทาสที่เกิดตั้งแต่ปี พ.ศ. 2411 เป็นต้นมา และห้ามมิให้มีการซื้อขายบุคคลที่มีอายุมากกว่า 20 ปีเป็นทาสอีก
เมื่อถึง พ.ศ. 2448 ก็ทรงออก “พระราชบัญญัติเลิกทาส ร.ศ. 124” ให้ลูกทาสทุกคนเป็นไทเมื่อวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2448 ส่วนทาสประเภทอื่นที่มิใช่ทาสในเรือนเบี้ย ทรงให้ลดค่าตัวเดือนละ 4 บาท นับตั้งแต่เดือนเมษายน พ.ศ. 2448 เป็นต้นไป นอกจากนี้ยังมีบทบัญญัติป้องกันมิให้คนที่เป็นไทแล้วกลับไปเป็นทาสอีก และเมื่อทาสจะเปลี่ยนเจ้าเงินใหม่ ห้ามมิให้ขึ้นค่าตัว
“นี่คือประวัติศาสตร์ชาติไทยที่คนไทยทุกคนควรภาคภูมิใจ”
ประเทศไทยถือว่าโชคดีที่มีพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทุกๆพระองค์ทรงปกครองอาณาประชาราษฎร์ด้วยทศพิธราชธรรม โดยประชาชนในประเทศเปรียบเสมือนลูกของพระองค์ท่าน
ผมขอยกตัวอย่างให้เห็นว่าความแตกต่าง เมื่อปีพ.ศ 2404
แผ่นดินสหรัฐอเมริกาซึ่งเป็นประเทศเสรีนิยม เกิดความแตกแยกแบ่งออกเป็น 2 ฝ่ายมีเรื่องของการซื้อขายทาส จึงทำให้ ไฟสงครามลุกโชนกลางเมือง คนร่วมชาติเดียวกันจับอาวุธเข้าประหัตประหารกันเพราะแนวคิดที่แตกต่างกัน การศึกตอนนั้นยืดเยื้อไม่มีทีท่าจะจบสิ้น จนเกิดการปะทะครั้งใหญ่ในอีก 2 ปีต่อมา เมืองชนบทที่เคยเงียบสงบ สวยงามกลับกลายเป็นสมรภูมิการรบนองเลือดตลอด 3 วัน ซึ่งกลายเป็นจุดพลิกผันที่ส่งผลต่อฉากสุดท้ายของสงครามกลางเมืองที่คนในชาติเข่นฆ่ากันเอง จะเห็นได้ว่า มีความแตกต่างจากประเทศไทยเพราะประเทศไทยนั้นมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นสิ่งยึดเหนี่ยวจิตใจ ศูนย์รวมจิตใจของคนไทยทั้งชาติ ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ผมจึงปรารถนาที่จะเห็นคนไทยทุกคนสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณของล้นเกล้าทุกๆพระองค์ที่ทรงเสียสละทำนุบำรุงประเทศ ทำให้ไทยยังคงเป็นไทยตราบเท่าทุกวันนี้