ปิยบุตร โพสต์แจงศาลรัฐธรรมนูญมีอำนาจได้เท่าที่รัฐธรรมนูญกำหนด ไม่สามารถ ยุบพรรคอนาคตใหม่ ได้ ท้าดูตามรัฐธรรมนูญปี 60 มาตรา 210
วานนี้ 18 กพ. 63 นาย ปิยบุตร แสงกนกกุล ส.ส.บัญชีรายชื่อ และ เลขาธิการพรรคอนาคตใหม่ ได้โพสต์ข้อความผ่านเฟสบุ้คส่วนตัวว่า
พ.ร.ป.พรรคการเมือง มาตรา 92 ที่ให้อำนาจศาลรัฐธรรมนูญยุบพรรค ขัดกับรัฐธรรมนูญ 2560 มาตรา 210 ที่กำหนดอำนาจหน้าที่ของศาลรัฐธรรมนูญ หรือไม่? ศาลรัฐธรรมนูญ คือ องค์กรที่เกิดขึ้นและดำรงอยู่ได้ เพราะรัฐธรรมนูญก่อตั้ง มีสถานะเป็นองค์กรตามรัฐธรรมนูญ มีอำนาจได้เท่าที่รัฐธรรมนูญกำหนด
ในคดีการกู้เงินของพรรคอนาคตใหม่ มีประเด็นข้อกฎหมายเบื้องต้นที่ศาลรัฐธรรมนูญต้องพิจารณาก่อน คือ พ.ร.ป.พรรคการเมือง มาตรา 92 ที่ให้อำนาจศาลรัฐธรรมนูญยุบพรรค ขัดกับรัฐธรรมนูญ 2560 มาตรา 210 ที่กำหนดอำนาจหน้าที่ของศาลรัฐธรรมนูญ หรือไม่?
ในช่วงที่ประเทศไทยใช้รัฐธรรมนูญ 2540 และ 2550 มีประเด็นถกเถียงกันในทางวิชาการว่า สามารถตรา พ.ร.ป.หรือ พ.ร.บ. เพื่อกำหนดหรือขยายอำนาจหน้าที้ให้ศาลรัฐธรรมนูญเกินกว่าที่รัฐธรรมนูญกำหนดหรือไม่?
นักวิชาการฝ่ายหนึ่งว่าทำได้ นักวิชาการอีกฝ่ายว่าทำไม่ได้ เพราะ ศาลรัฐธรรมนูญเกิดขึ้นตามรัฐธรรมนูญ มีอำนาจหน้าที่ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนด และศาลรัฐธรรมนูญเป็นศาลที่มีเขตอำนาจเฉพาะ ไม่ใช่มีเขตอำนาจทั่วไปเหมือนศาลยุติธรรม (นักวิชาการฝ่ายนี้ นำโดย ศ.ดร.สุรพล นิติไกรพจน์ และคณะ สามารถดูความเห็นนี้ได้ จากงานวิจัยของ ศ.ดร.สุรพล และหนังสือของ ศ.ดร.บรรเจิด)
ในท้ายที่สุด มี พรป พรรคการเมือง เขียนอำนาจให้ศาลรัฐธรรมนูญยุบพรรคได้อีกหลายกรณีมากกว่าที่รัฐธรรมนูญกำหนด
อย่างไรก็ตาม ปัญหาเรื่องนี้ แทบไม่ต้องถกเถียงกันอีกแล้ว เพราะรัฐธรรมนูญ 2560 กำหนดไว้ชัดเจนในมาตรา 210 ว่า
“มาตรา 210 ศาลรัฐธรรมนูญมีหน้าที่และอํานาจ ดังต่อไปนี้
(1) พิจารณาวินิจฉัยความชอบด้วยรัฐธรรมนูญของกฎหมายหรือร่างกฎหมาย
(2) พิจารณาวินิจฉัยปัญหาเกี่ยวกับหน้าที่และอํานาจของสภาผู้แทนราษฎร วุฒิสภา รัฐสภา
คณะรัฐมนตรี หรือองค์กรอิสระ
(3) หน้าที่และอํานาจอื่นตามที่บัญญัติไว้ในรัฐธรรมนูญ”
เมื่อไล่เรียงไปทีละวงเล็บ 210 (1) และ (2) ไม่ใช่อำนาจยุบพรรคแน่ๆ ส่วน (3) คือ การกวาดกองว่า มีมาตราไหนในรัฐธรรมนูญกำหนดให้อำนาจศาลรัฐธรรมนูญ ก็มีตามนั้น ปรากฏว่า รัฐธรรมนูญ 2560 ไม่มีมาตราไหนให้อำนาจศาลรัฐธรรมนูญยุบพรรค อำนาจยุบพรรคไปปรากฏใน พรป พรรคการเมือง มาตรา 92
แต่ในเมื่อรัฐธรรมนูญ มาตรา 210 (3) เขียนไว้แต่เพียงว่า “หน้าที่และอำนาจอื่นตามที่บัญญัติไว้ในรัฐธรรมนูญ” ไม่ได้เขียนว่า “หน้าที่และอำนาจอื่นตามที่บัญญัติไว้ในรัฐธรรมนูญและกฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญ” เช่นนี้แล้ว อำนาจการยุบพรรคตามมาตรา 92 พรป พรรคการเมือง จึงกำหนดให้อำนาจศาลรัฐธรรมนูญโดยไม่มีฐานทางรัฐธรรมนูญรองรับ จึงขัดรัฐธรรมนูญ มาตรา 210 (3)
ถ้าเป็นตามนี้ ศาลรัฐธรรมนูญจะยุบพรรคใดยโดยอ้างอำนาจตามมาตรา 92 พรป พรรคการเมืองไม่ได้
หากต้องการให้ศาลรัฐธรรมนูญมีอำนาจยุบพรรค ต้องไปแก้ข้อความในมาตรา 210 (3) เสียใหม่