กีฏวิทยา เก็บตัวอย่าง “แมลงมรณะ “เข้าห้องแลป หลังคนงานก่อสร้าง นำไปคั่วกิน9คน เสียชีวิต 2 ราย
กรณีแมลงมรณะที่คร่าชีวิตชาวบ้าน 2 ราย หลังนำมาคั่วกินแกล้มเหล้า คาดว่าพิษออกฤทธิ์ตรงต่อหัวใจ ซึ่งดร.ปิติ มงคลางกูร นักกีฎวิทยา กรมควบคุมโรค ชี้ว่าน่าจะเป็นแมลงมีพิษในกลุ่มมวนพิฆาต แต่ยังไม่ทราบชนิดและชื่อสามัญ แม้จะสืบค้นจากตำราต่างประเทศแล้ว
หน่วยระบาดวิทยาโรงพยาบาลแม่สอด ร่วมกับหน่วยกีฏวิทยาของสำนักงานโรคติดต่อนำโดยแมลง อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก ลงสอบสวนโรคในพื้นที่แคมป์คนงานก่อสร้างแห่งหนึ่ง พบว่ามีคนงานกินแมงแคงคั่วทั้งหมด 9 คนเป็นคนไทย 5 คนเป็นคนพม่า 4 คน มีคนอาการหนักจนต้องไปรักษาที่โรงพยาบาล 3 คนและเสียชีวิตในเวลาต่อมา 2 คน
คนงานเล่าว่า ไปเก็บแมงชนิดนี้ที่เขาเข้าใจว่าเป็นแมงแคงเหมือนกับที่เคยกินที่บ้านเขาเก็บมา 1 ปี๊บเต็มๆ คั่วเกลือใส่ผงปรุงรสมีรสชาติดีและกลิ่นหอมมาก กินแกล้มเหล้าขาวยี่ห้อเดิมที่เคยกินอยู่แล้วที่ขายตามตลาด ไม่ได้กินเห็ดพิษ ไม่ได้กินสารเสพติด คนที่เสียชีวิตสองคนรับประทานมากกว่าใครเพราะไม่มีอาการใดๆ ส่วนคนอื่นกินแล้วรู้สึกเมาและคลื่นไส้อยากอาเจียนจึงหยุดกินซะก่อน
ด้านหลังแคมป์เป็นทุ่งหญ้งโล่ง มีไม้พุ่มเตี้ยๆหลายชนิด เช่นผักหวานบ้าน วัชพืชต่างๆเก็บตัวอย่างต้นไม้ใบไม้มาด้วยเพื่อจะดูว่ามีพิษหรือไม่ ตอนแรกเจออยู่ 3 ตัวหากันจนเหนื่อยจู่ๆเดชบุญก็เพ่งเข้าไปที่กอวัชพืชที่มีดอกสีขาวฟูๆ โห..มีเต็มเลย พวกมันซ่อนตัวอยู่ในนั้น พรางตัวอย่างแนบเนียน มีแค่แมงชนิดนี้เพียงชนิดเดียวเท่านั้นไม่ได้มีมวนหรือแมงแคงชนิดอื่นปะปนอยู่เลย คราวนี้ได้มาเกือบพันตัวละมั้งเก็บเต็มถุงใหญ่ๆ 5 ถุงเพื่อจะส่งให้ศูนย์พิษสกัดหาสารพิษต่อไป
เบื้องต้นพบว่ามันคือมวนหรือแมงแคงชนิดหนึ่ง(แมงแคงมีหลายชนิดทั้งที่มีคนเคยกินได้และกินไม่ได้) ที่เรียกว่า มวนมะพร้าว ชื่อสปีชีส์คือ Agonoscelis nubilis ซึ่งในรายงานต่างๆแม้ในระดับโลกก็ยังไม่มีใครกล่าวถึงว่ามันมีพิษ กรณีนี้หมอสันนิษฐานว่า คนไข้คงจะกินแมลงที่อาจจะปรุงด้วยความร้อนไม่สูงพอที่พิษจะถูกทำลาย เป็นแมงตัวอ่อนที่ตามปกติโดยธรรมชาติจะมีพิษมากกว่าตัวแก่ กินปริมาณมากเกินไป กินพร้อมกับสุรา ทำให้พิษจากแมลงทำให้ถึงแก่ความตายด้วยภาวะกล้ามเนื้อสลาย เลือดเป็นกรด ตับอักเสบและกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบรุนแรงจนหัวใจหยุดเต้น (ก่อนเสียชีวิตมีภาวะ Ventricular tachycardia) คนงานทั้ง 7 คนที่รอดชีวิตยังเป็นปกติดี ตรวจเลือดแล้วพบว่ามีค่ากล้ามเนื้อ CPK สูงกว่าค่าปกติเล็กน้อยเท่านั้น ค่าการทำงานของตับและไตปกติ และยังคงต้องมาตรวจซ้ำอีก 1 อาทิตย์เพื่อยืนยันว่าปลอดภัยจริงๆ
ทางโรงพยาบาลแม่สอดก็ขอแสดงความเสียใจกับครอบครัวผู้เสียชีวิต และขอให้เรื่องนี้เป็นอุทาหรณ์ให้กับประชาชนทุกท่านให้ระมัดระวังในการบริโภคแมลง พืช หรือสัตว์ที่แปลกๆ ซึ่งอาจมีพิษร้าย
ขอบคุณ@nuttagarn chuenchom
