โควิด-19 วันที่ 14 เม.ย. นพ.โอภาส พุทธเจริญ หัวหน้าศูนย์โรคอุบัติใหม่ทางคลินิก โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย ได้โพสต์ข้อความบนเฟซบุ๊ก โดยระบุว่า
“การเกิดปอดอักเสบรุนแรงที่เกิดจาก COVID-19 (เวลาอ่าน 3 นาที —บทความเป็นความเห็นส่วนตัว ในมุมของหมอโรคติดเชื้อคนหนึ่ง) ปอดอักเสบที่ไม่ได้เสียหายจากไวรัสเพียงอย่างเดียว การศึกษาหลาย ๆ การศึกษาในระยะหลัง ชี้ให้เห็นว่าบทบาทของการทำให้คนไข้โรคปอดอักเสบโควิดมีอาการรุนแรง จนเกิดภาวะหายใจล้มเหลว ส่วนหนึ่งเกิดจากการที่ภูมิคุ้มกัน ทำงานมากเกินไป จนเกิดภาวะสร้างสารต่อต้านการอักเสบเป็นจำนวนมาก (cytokine storm) มาทำลายเซลล์ปอด เกิดการอักเสบของหลอดเลือดเล็ก ๆ ในปอด การกระตุ้นการอักเสบที่มาก ก็เกิดจากเชื้อไวรัส และอีกส่วนหนึงที่อาจจะมากกว่าเกิดจากการอักเสบของร่างกายที่ทำงานมากเกินไป
การใช้แต่ยาต้านไวรัสเพียงอย่างเดียว ก็อาจจะไม่พอ ในบางรายที่เกิด cytokine storm อาจมีการให้ยาที่ลดหรือต้าน cytokine ที่ร่างกายสร้างมามากขึ้น ที่โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ เรามีประสบการณ์ร่วมกับหมอโรคปอด ในการใช้ยา tocilizumab ที่เป็น IL-6 recptor blocker เพื่อลดกระบวนการที่ทำลายปอดจากการสร้างสาร interlukin 6 ที่มากเกินไป ในผู้ป่วย 6 ราย โดยการตอบสนองเกิดขึ้นหลังจากให้ยา 3-4 วัน ติดตามอาการ การแลกเปลี่ยนออกซิเจนดีขึ้น จนไม่ต้องใช้เครื่องช่วยหายใจและถอดท่อช่วยหายใจได้
การรักษาอื่น ๆ ที่ช่วยในการลดปริมาณ cytokine ที่มากไปได้แก่การทำการกรองแบบ hemoperfusion ที่พิจารณาทำในผู้ป่วยบางราย ในรูปเป็นเอกซเรย์ปอดคนไข้ ในไอซียูศูนย์โรคอุบัติใหม่จุฬา มาด้วยปอดอักเสบ และ มี progression ของการอักเสบมากขึ้น จนต้องใส่ท่อช่วยหายใจ รูปสุดท้ายเป็นรูปหลังจากที่ได้ tocilizumab ร่วมกับยาต้านไวรัส (ก่อนให้ยา tocilizumab ตรวจพบว่าระดับของ IL-6, ferritin ที่ชี้ว่ามีอาการอักเสบอยู่ในระดับสูง) ขนาดที่ใช้ คือ 400-800 มิลลิกรัม
เลือกใช้ในผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรงและมีระดับของ IL-6 สูงขึ้น
ยังคงต้องติดตามข้อมูลกันต่อเรื่องการอักเสบในโรคโควิด น่าจะมีมากขึ้นเรื่อย ๆ ครับ
**ขอบคุณเทพ ๆ ทั้งหลาย ได้แก่ ทีม chest ทีม critical care ทีม kidney ที่ช่วยกันดูแลคนไข้หนักของเราทุกรายครับ”
