ประวัติวันวิสาขบูชา อีกหนึ่งวันสำคัญทางพุทธศาสนาที่เปิดโอกาสให้ชาวพุทธทั่วโลกได้ร่วมบำเพ็ญกุศล และระลึกถึงความเป็นมา ความหมาย คำสอน รวมถึงกิจกรรมในวันพระใหญ่แบบนี้ควรทำอะไรบ้าง
วันวิสาขบูชาเริ่มจากความหมายจากเหตุมหัศจรรย์ 3 เหตุการณ์ ที่สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงประสูติ ตรัสรู้ และปรินิพพาน เหตุการณ์แรก (ประสูติ) เช้าวันศุกร์ ขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6 ปีจอ พระนางสิริมหามายา พระมเหสีของพระเจ้าสุทโธทนะ ให้กำเนิดโอรสนามว่า เจ้าชายสิทธัตถะ ใต้ต้นสาละ พระราชอุทยานลุมพินีวัน
ถัดมาเมื่อพระชนมายุ 35 พรรษา หลังออกผนวชได้ 6 ปี เวลาขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6 ปีระกา เจ้าชายสิทธัตถะทรงตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ใต้ร่มไม้ศรีมหาโพธิ์ ริมฝั่งแม่น้ำเนรัญชรา ตำบลอุรุเวลาเสนานิคม ประเทศอินเดียในปัจจุบัน
ดูก่อนภิกษุทั้งหลายอันว่าสังขารทั้งหลายย่อมมีความเสื่อมสลายไปเป็นธรรมดา ท่านทั้งหลายจงยังกิจทั้งปวงอันเป็นประโยชน์ของตนและประโยชน์ของผู้อื่นให้บริบูรณ์ด้วยความไม่ประมาทเถิด
และเหตุการณ์สุดท้าย (ประวัติวันวิสาขบูชา) พระพุทธเจ้าได้ปรินิพพานเมื่อระชนมายุได้ 80 พรรษา ป่าสาละ เมืองกุสินารา โดยทิ้งคำสอนด้านบนไว้ให้พระภิกษุสงฆ์ปฏิบัติสืบต่อกันมาจนถึงปัจจุบัน
สำหรับประวัติวันวิสาขบูชาในไทยเริ่มต้นครั้งแรกในสมัยกรุงสุโขทัย หรือ พ.ศ.420 โดยรับอิทธิพลมาจากศาสนาพราหมณ์ ประเทศลังกา ก่อนจะมีการประกอบพิธีทางศาสนาที่ชัดเจนในรัชสมัยรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลที่ 2 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ โดยสมเด็จพระสังฆราช (มี) ที่สำนักวัดราชบูรณะ ในวันขึ้น 14 ค่ำ 15 ค่ำ และวันแรม 1 ค่ำ เดือน 6 พ.ศ. 2360 และปฏิบัติสืบต่อกันมาอย่างเคร่งครัด
ประวัติวันวิสาขบูชา ในวันพระใหญ่พุทธศาสนิกชนชาวไทยจะไปทำบุญตักบาตร กรวดน้ำอุทิศส่วนกุศล ฟังธรรม ฯลฯ ในช่วงเช้า รวมถึงยึดมั่นในหลักธรรม บำเพ็ญสาธารณประโยชน์ ตลอดวัน และในช่วงค่ำจะร่วมกันเวียนเทียนรอบอุโบสถรำลึกถึงพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์
