หมอธีระ ออกโรงเตือน ชุดทดสอบความไวสูง แต่ความจำเพาะต่ำเกินไปมาใช้งาน โกลาหลแน่ เกิดผลบวกปลอมมาก
26 ธ.ค. 63 หมอธีระ หรือ รศ.นพ.ธีระ วรธนารัตน์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์ข้อความในเฟซบุ๊กส่วนตัว “Thira Woratanarat” ระบุว่า ขืนเอาชุดทดสอบที่มีความไวสูง แต่ความจำเพาะต่ำเกินไปมาใช้ ก็จะโกลาหล เพราะจะเกิดผลบวกปลอมมาก
ผลกระทบจะมีหลายด้านทั้งในเรื่องภาระต่อการนำไปตรวจยืนยันตามมาตรฐาน ที่ทำให้สุดท้ายแล้วจำนวนการเจ็บตัวตรวจทั้งหมดอาจไม่ต่างจากเดิม หรือรวมเวลาและค่าใช้จ่ายทั้งทางตรงและทางอ้อมก็อาจไม่ได้ต่างจากเดิมเท่าใดนัก นอกจากนี้คนที่ได้ผลบวกปลอมก็จะเข้าใจผิดหรือได้รับการตีตราทางสังคมไปก่อนจะได้รับการยืนยัน
ดังนั้นการจะคัดกรองโรควงกว้างนั้น นอกจากต้องการความไวที่สูงแล้ว ความจำเพาะก็ควรอยู่ในระดับที่เหมาะสม ไม่ให้เกิดผลบวกปลอมที่มากเกินไปด้วย
การตรวจหาภูมิคุ้มกันในปัจจุบันนั้น ความรู้ยังไม่ชัดเจนว่าภูมิจะอยู่ได้นานเพียงใด เหมาะกับการนำไปใช้ตรวจหลังจากมีอาการไปแล้วสักสองสัปดาห์ แม้จะเคลมว่าภูมิบางตัวจะขึ้นในช่วง 5-7 วันแรกก็ตามแต่เปอร์เซ็นต์ก็ไม่มากนัก แถมความไวและความจำเพาะของชุดทดสอบนั้นก็จะแปรเปลี่ยนไปตามเวลาจึงควรใช้และแปลผลอย่างระมัดระวัง เหมาะจะใช้สำหรับกรณีคนที่มาด้วยอาการมาสักระยะ หรือใช้เสริมสำหรับผู้ที่สงสัยมากๆ แต่ตรวจ RT-PCR แล้วไม่พบ
ในสถานการณ์ปัจจุบันที่มีคอขวดของระบบบริการตรวจ ผมคิดว่าการตรวจน้ำลายโดยรวมคนทีละ 5 คนแล้วตรวจด้วย RT-PCR หากเป็นบวกก็ค่อยแยงจมูกตรวจรายคน เป็นวิธีที่เหมาะสมทั้งในเรื่องความไวและความจำเพาะ ส่วนการตรวจแอนติบอดี้นั้นยังไม่เหมาะจะเอามาใช้ในที่นี้
Pooled saliva RT-PCR test คือทางเลือกที่ดูแล้วน่าจะเหมาะสมที่สุดสำหรับสถานการณ์ปัจจุบัน
