ข้อความสุดท้ายของ วันเฉลิม “โอ๊ย หายใจไม่ออก” ดังลอดเข้าโทรศัพท์คนใกล้ชิด ก่อนสายจะตัดไป
นายวัน เฉลิม สัตย์ศักดิ์สิทธิ์ หรือ ต้าร์ อายุ 37 ปี เจ้าของเพจเฟซบุ๊ก “กูต้องได้ 100 ล้านจากทักษิณแน่ๆ” ผู้ลี้ภัยทางการเมืองชาวไทยซึ่งปัจจุบันอาศัยอยู่ประเทศกัมพูชา ถูกอุ้มหายตัวไปจากหน้าคอนโด ที่กรุงพนมเปญ โดยกลุ่มคนที่มีอาวุธปืน จุดแฮชแท็ก #saveวันเฉลิม ในโลกออนไลน์ ดารา นักแสดงต่างออกมาแสดงความเห็นต่อกรณีการหายตัวไปของนายวันเฉลิม เพื่อผลักดันให้เรื่องนี้ขยายออกไปเป็นวงกว้าง ด้านรัฐบาลไทยยังคงไม่แสดงทีท่าใดๆ ต่อเหตุดังกล่าว จนถูกตั้งคำถามต่อการดำเนินงานของภาครัฐที่นิ่งเฉยต่อการหายไปของพลเมืองไทย
จากกรณีดังกล่าว นายวันเฉลิม ไม่ใช่ผู้ลี้ภัยทางการเมืองเพียงคนเดียว ที่ “ถูกอุ้ม” หายตัวไปในช่วงรัฐประหารปี 57 ภายใต้ประกาศคำสั่ง คสช.
ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน ได้เผยแพร่รายงาน เรื่อง “ราวกับ คสช. ยังไม่จากไปไหน: 6 ปีรัฐประหาร กับการละเมิดสิทธิที่ยังคงอยู่” ในวาระครบรอบ 6 ปี การรัฐประหารโดยคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) เมื่อวันที่ 22 พ.ค. 2557 รายงานดังกล่าว เปิดเผยว่า มีผู้ถูกผลักดันให้ลี้ภัยจากสถานการณ์ทางการเมืองและการไล่ล่ากวาดล้างที่เกิดขึ้นอย่างน้อย 104 ราย ภายใต้ประกาศและคำสั่ง คสช. ทำให้เกิดกลุ่มประชาชนที่ตัดสินใจเดินทางออกนอกประเทศ ทั้งด้วยเหตุผลไม่ต้องการเข้ารายงานตัวตามคำสั่ง คสช., ความหวาดกลัวจากการถูกติดตามคุกคามโดยเจ้าหน้าที่ทหาร หรือการถูกออกหมายจับในคดีมาตรา 112 และคดีเกี่ยวข้องกับอาวุธ “ซึ่งประชาชนมักมองไม่เห็นทางสู้คดี”
เมื่อย้อนกลับไป ตั้งแต่ช่วงรัฐประหารปี 57 มีรายงานว่า พบผู้ที่ถูกบังคับให้สูญหายอย่างน้อย 9 ราย ได้แก่
- ลุงสนามหลวง
นายชูชีพ ชีวะสุทธิ์ หรือ ลุงสนามหลวง นักจัดรายการ “วิทยุใต้ดิน” และแกนนำกลุ่ม “สหพันธรัฐไท” ที่มีแนวคิดล้มสถาบันกษัตริย์ เขาได้ลี้ภัยทางการเมือง จาดหมายจับคดีอาญามาตรา 112 กรณีจัดรายการวิทยุพาดพิงสถาบันพระมหากษัตริย์ นายชูชีพ หรือลุงสนามหลวงลี้ภัยไปอยู่ที่ประเทศเวียดนาม พร้อมกับนายสยาม ธีรวุฒิ และนายกฤษณะ ทัพไทย หลังจากนั้นในปี พ.ศ. 2562 มีรายงานว่า ทั้ง 3 คน ถูกส่งตัวกลับไทยแล้วเมื่อเวลาบ่ายแก่ ๆ ของวันที่ 8 พ.ค. หลังถูกจับกุมที่ประเทศเวียดนามมาระยะหนึ่ง แต่ขณะเดียวกัน รัฐบาลเวียดนามกลับปฏิเสธและชี้แจงว่าไม่ทราบเกี่ยวกับกรณีดังกล่าว คนใกล้ชิดจึงเชื่อว่าเขาและเพื่อน “ถูกอุ้ม” ไปฆาตรกรรม - สหายข้าวเหนียวมะม่วง
นายสยาม ธีรวุฒิ หรือ สหายข้าวเหนียวมะม่วง บัณฑิตจากคณะรัฐศาสตร์ ม.รามคำแหง, อดีตสมาชิกกลุ่มประกายไฟ และถูกตำรวจระบุว่าเป็นสมาชิกกลุ่ม “สหพันธรัฐไท” เขาลี้ภัยทางการเมือง จากหมายจับคดีอาญามาตรา 112 กรณีร่วมแสดงละคร “เจ้าสาวหมาป่า” ในงานรำลึก 40 ปี เหตุการณ์ 14 ตุลา เมื่อปี 2556 นายสยาม ลี้ภัยไปยังประเทศเวียดนามพร้อมกับนายชูชีพ ชีวะสุทธิ์ และนายกฤษณะ ทัพไทย ในปี 2562 ศูนย์ทนายฯ ระบุว่าน้องสาวของนายสยามติดต่อพี่ชายผ่านแอปพลิเคชันไลน์ครั้งสุดท้าย ก่อนมาปรากฏเป็นข่าวถูกจับที่เวียดนามและส่งตัวกลับไทยพร้อมนายชูชีพ และนายกฤษณะ - สหายยังบลัด
นายกฤษณะ ทัพไทย หรือ “สหายยังบลัด” แกนนำกลุ่ม “สหพันธรัฐไท” เขาลี้ภัยทางการเมืองไปประเทศเวียดนามพร้อมกับลุงสนามหลวง และสหายข้าวเหนียวมะม่วง จากหมายจับคดีด้านความมั่นคงที่เกี่ยวกับอาวุธปืน อาวุธสงคราม และวัตถุระเบิด ในช่วงชุมนุม กปปส. เมื่อปี 2557 และปรากฏเป็นข่าวถูกจับที่เวียดนามและส่งตัวกลับไทยพร้อมนายชูชีพ และนายกฤษณะ - สุรชัย แซ่ด่าน
นายสุรชัย ด่านวัฒนานุสรณ์ หรือ สุรชัย แซ่ด่าน นักจัดรายการ “วิทยุใต้ดิน” และแกนนำกลุ่ม “แดงสยาม” อีกทั้งยังเป็นอดีตผู้ต้องขังคดีหมิ่นพระบรมเดชานุภาพรวม 5 คดี เขาได้ลี้ภัยทางการเมืองไปอยู่ที่ สปป. ลาว จากหมายจับคดีบุกล้มการประชุมอาเซียนที่พัทยา จ.ชลบุรี เมื่อปี 2552 ภรรยาของเขาให้สัมภาษณ์กับมติชนออนไลน์ ว่า หลังจากที่นายสุรชัย ได้ลี้ภัยไปอยู่ใน สปป.ลาว และหายตัวไป ก่อนมีผู้พบศพลอยอยู่ริมแม่น้ำโขง จ. นครพนม โดยเธอระบุว่า มีจำนวน 3 ศพ สภาพถูกฆ่าอย่างโหดเหี้ยมถูกมัดใส่กระสอบโยนทิ้งน้ำ และเธอเชื่อว่า 1 ในนั้นเป็นศพของสามีเธอ - สหายภูชนะ
นายชัชชาญ บุปผาวัลย์ หรือ สหายภูชนะ นักจัดรายการ “วิทยุใต้ดิน” และอดีตการ์ด “นปช.” นายชัชชาญ ลี้ภัยทางการเมืองไป สปป.ลาว จากหมายจับคดีด้านความมั่นคงที่เกี่ยวกับอาวุธปืน อาวุธสงคราม และวัตถุระเบิด ในช่วงชุมนุม กปปส. เมื่อปี 2557 หลังลี้ภัยออกนอกประเทศ ชัชชาญยังคงติดต่อกับครอบครัวอยู่ จนวันที่ 12 ธันวาคม ชัชชาญบอกกับบุตรชายทางไลน์ว่าตนจะไม่อยู่เป็นเวลา 3 วัน แต่หลังจากนั้น 3 วันก็ยังไม่มีการติดต่อมาอีก สุดท้ายพบว่ากลายเป็นศพถูกทิ้งลงแม่น้ำโขง - สหายกาสะลอง
นายไกรเดช ลือเลิศ หรือ “สหายกาสะลอง” ผู้ควบคุมการถ่ายทอดรายการวิทยุใต้ดิน และ อดีตแนวร่วม “นปช.” ลี้ภัยทางการเมืองไป สปป.ลาว หลังปรากฏข่าวพบร่างผู้เสียชีวิต 2 ศพลอยอยู่ที่แม่น้ำโขงบริเวณ จ.นครพนม ครอบครัวได้รับการติดต่อจากเจ้าหน้าที่ตำรวจผู้รับผิดชอบคดี ก่อนที่ผลการตรวจสอบดีเอ็นเอจะพบว่าหนึ่งในร่างผู้เสียชีวิตคือสหายกาสะลอง - โกตี๋ หรือ สหายหมาน้อย
นายวุฒิพงศ์ กชธรรมคุณ หรือ “โกตี๋” หรือ “สหายหมาน้อย” นักจัดวิทยุชุมชน “เรด การ์ด” อดีต นปช.ปทุมธานี และสมาชิก “สหพันธรัฐไท” ลี้ภัยทางการเมืองไปสปป.ลาว จากหมายจับคดีอาญามาตรา 112 กรณีให้สัมภาษณ์สื่อต่างประเทศโดยมีเนื้อหาที่เข้าข่ายหมิ่นสถาบันเบื้องสูง เมื่อปี 2557, หมายจับคดีบุกล้มการประชุมอาเซียนที่พัทยา จ.ชลบุรี เมื่อปี 2552, หมายจับคดีครอบครองอาวุธสงคราม และคดีขว้างระเบิดใส่บ้านนายสำราญ รอดเพชร ช่วงชุมนุม กปปส. เมื่อปี 2557 และในปีพ.ศ.2560 มีรายงานว่า โกตี๋ ถูกกลุ่มชายชุดดำประมาณ 10 คน คลุมหน้าด้วยหมวกไหมพรมพร้อมอาวุธครบมือบุกเข้าจับตัวไป และกลุ่มสหพันธรัฐไท ได้ยืนยันว่า โกตี๋ เสียชีวิตแล้วในภายหลัง - ดีเจซุนโฮ หรือ ดีเจเบียร์
นายอิทธิพล สุขแป้น หรือ “ดีเจซุนโฮ” หรือ “ดีเจเบียร์” นักจัดรายการ “วิทยุใต้ดิน” และอดีตแกนนำคนเสื้อแดงกลุ่มเชียงใหม่ 51 ลี้ภัยไปที่สปป.ลาว จากหมายจับคดีอาญามาตรา 112, หมายจับคดีฝ่าฝืนคำสั่งเรียกรายงานตัวของ คสช. เมื่อปี 2557 ปลายพฤกษาคมปี 2559 ทิ้งไว้แค่รองเท้าข้างหนึ่งใกล้กับมอร์เตอร์ไซด์ และตระกล้าใส่ปลาร้าที่ซุนโฮขาย จากนั้นมาก้อไม่มีผู้ใดทราบข่าวคราวของเขาอีกเลย คาดว่าน่าจะเสียชีวิตแล้ว - วันเฉลิม สัตย์ศักดิ์สิทธิ์ หรือต้าร์
นายวันเฉลิม สัตย์ศักดิ์สิทธิ์ หรือต้าร์ อดีตเอ็นจีโอเกี่ยวกับเยาวชนด้านเอชไอวี/เอดส์ และแอดมินเพจ “กูต้องได้ 100 ล้าน จากทักษิณแน่ๆ” ผู้ลี้ภัยรายล่าสุด ที่มีรายงานว่า “ถูกอุ้ม” หายตัวไป นายวันเฉลิมลี้ภัยไปยังสปป.ลาว ก่อนย้านไปที่ประเทศกัมพูชา จากหมายจับคดีฝ่าฝืนคำสั่งเรียกรายงานตัวของ คสช. เมื่อปี 2557, หมายจับคดีผิด พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ เมื่อปี 2561 กรณีโพสต์ข้อความบิดเบือนให้ร้ายรัฐบาล พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา เกี่ยวกับการปราบปรามยาเสพติด นอกจากนี้สำนักข่าวอิศรายังรายงานโดยอ้างแหล่งข่าวด้านความมั่นคงว่าเขาเป็น 1 ใน 14 ผู้ต้องหาคดีหมิ่นพระบรมเดชานุภาพ เมื่อปี 2558 ด้วย วันที่ 4 มิถุนายน พ.ศ.2563 มีรายงานว่า นายวันเฉลิมถูกอุ้มหายตัวไปจากหน้าคอนโด ที่กรุงพนมเปญ โดยกลุ่มคนที่มีอาวุธปืน คนใกล้ชิด เผย ข้อความสุดท้ายของ วันเฉลิม “โอ๊ย หายใจไม่ออก” ดังลอดเข้าโทรศัพท์ก่อนสายจะตัดไป
จากรายชื่อทั้งหมด เป็นเพียงผู้ลี้ภัยที่มีรายงานว่าถูกบังคับให้สูญหาย ด้วยการ “อุ้ม” เท่านั้น และวันเฉลิม ก็อาจไม่ใช่รายสุดท้ายที่ต้องพบกับชะตากรรมเช่นนี้ ขณะนี้ ประชาชน ในโลกออนไลน์กำลังทวงถามถึงสิทธิ์ในการมีชีวิตอยู่ของบุคคลเหล่านี้ และแสดงความไม่พอใจต่อท่าทีเมินเฉยของรัฐบาลไทย
ข้อมูลอ้างอิง : https://www.bbc.com/thai/thailand-52946342 , ราวกับคสช.ยังไม่จากไปไหน: 6 ปีรัฐประหาร การละเมิดสิทธิที่ยังคงอยู่
