คดีที่สังคมวิพากษ์วิจารณ์ คดีจำนำข้าว มาทำความเข้าใจขั้นตอนการพิพากษาของคดีตามที่รัฐธรรมนูญปี 2560
ก่อนหน้านี้ นายธนกฤต วรธนัชชากุล อัยการจังหวัดประจำสำนักงานอัยการสูงสุด อธิบายถึงสิทธิการยื่นอุทธรณ์คดีต่อศาลฎีกาแผนกคดีอาญาผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองในคดีโครงการรับจำนำข้าว ที่มี น.ส.ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรี ตกเป็นจำเลยและศาลนัดฟังคำพิพากษาในวันที่ 25 สิงหาคมนี้ว่า ตามรัฐธรรมนูญปี 2560 มาตรา 195 วรรค 4 บัญญัติให้คู่ความสามารถอุทธรณ์คำพิพากษาของศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองต่อที่ประชุมใหญ่ศาลฎีกาได้ภายใน 30 วันนับแต่วันที่ศาลมีคำพิพากษา โดยไม่ต้องมีพยานหลักฐานใหม่ซึ่งอาจทำให้ข้อเท็จจริงเปลี่ยนแปลงไป
แต่ตามรัฐธรรมนูญปี 2560 มาตรา 195 วรรค 7 ก็ได้บัญญัติให้หลักเกณฑ์และวิธีการอุทธรณ์ให้เป็นไปตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยวิธีพิจารณาคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง ซึ่งขณะนี้ยังไม่มีการประกาศใช้พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ จึงอาจทำให้เกิดปัญหาในการตีความกฎหมายได้ว่าจะสามารถอุทธรณ์คำพิพากษาศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองได้หรือไม่
ในเรื่องนี้มีนักกฎหมายบางฝ่ายแย้งว่า การพิจารณาจะต้องยึดถือรัฐธรรมนูญปี 2560 ที่เป็นกฎหมายสูงสุดของประเทศเป็นหลัก ถึงแม้กฎหมายลูก คือ พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยวิธีพิจารณาคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองจะยังไม่มีผลบังคับใช้ ก็จะไปตีความกฎหมายตัดสิทธิคู่ความในคดีว่าไม่สามารถยื่นอุทธรณ์ อันเป็นการใช้สิทธิโต้แย้งคัดค้านคำพิพากษาของศาลไม่ได้ คู่ความในคดีจึงมีสิทธิในการอุทธรณ์คำพิพากษาของศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองต่อที่ประชุมใหญ่ศาลฎีกาได้ ตามที่รัฐธรรมนูญปี 2560 มาตรา 195 วรรค 4 บัญญัติไว้การใช้สิทธิในการอุทธรณ์ต้องรอให้พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยวิธีพิจารณาคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองมีผลใช้บังคับก่อนจึงจะสามารถยื่นอุทธรณ์ได้
คดีนี้คำพิพากษาขึ้นอยู่กับศาลวินิจฉัย โดยการคาดเดามี 2 กลุ่ม
กลุ่มแรก เป็นคุณให้คุณยิ่งลักษณ์ แนวทางจะเป็นดังต่อไปนี้
- ไม่มีความผิด ยกฟ้อง เป็นคุณต่อคุณยิ่งลักษณ์
- ปรับสถานเดียว ไม่มีโทษจำคุก
กลุ่มสอง มองตรงข้าม ในแนวทางเลวร้ายต่อคุณยิ่งลักษณ์
- โทษจำคุก และ ปรับ ไม่รอลงอาญา เป็นแนวทางการลงโทษที่หนักที่สุด
- โทษจำคุก รอลงอาญา
- โทษปรับสถานเดียว
ซึ่งหาก จำเลยจะอุทธรณ์คำพิพากษาของศาล ตามที่รัฐธรรมนูญปี 2560 กำหนด หากศาลให้ประกันตัวโดยตัวโดยใช้หลักทรัพย์ประกันตัวที่สูง
