“น.ส.ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร” อดีตนายกรัฐมนตรีหญิงคนแรกของไทย กำลังจะถูกพิพากษาในวันที่ 25 ส.ค.นี้ จากคดี “จำนำข้าว” ที่ถือเป็นนโยบายหลักที่พรรคเพื่อไทยใช้หาเสียงเลือกตั้งเมื่อ ปี 2554 จนชนะการเลือกตั้ง ทำให้พรรคเพื่อไทยได้เป็นแกนนำรัฐบาล และส่งผลให้ น.ส.ยิ่งลักษณ์ ได้รับการแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่ง “นายกรัฐมนตรี คนที่ 28” ในฐานะ ส.ส.บัญชีรายชื่อ ลำดับที่ 1
คดีประวัติศาสตร์นี้ เริ่มต้นขึ้นหลังจากที่อัยการสูงสุดเป็นโจทก์ ยื่นฟ้อง อดีตนายกรัฐมนตรี “น.ส.ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร” เป็นจำเลยในความผิดฐานเป็นเจ้าพนักงานปฏิบัติหน้าที่ หรือละเว้นการปฏิบัติหน้าที่โดยมิชอบ และโดยทุจริตเพื่อให้เกิดความเสียหายแก่ผู้หนึ่งผู้ใด ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 157 ระวางโทษจำคุกตั้งแต่ 1-10 ปี หรือปรับตั้งแต่ 2,000-20,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ และเป็นเจ้าหน้าที่ของรัฐปฏิบัติหรือละเว้นการปฏิบัติอย่างใดในตําแหน่งหรือหน้าที่ หรือใช้อํานาจในตําแหน่งหรือหน้าที่โดยมิชอบ เพื่อให้เกิดความเสียหายแก่ผู้หนึ่งผู้ใด หรือปฏิบัติหรือละเว้นการปฏิบัติหน้าที่โดยทุจริต ตาม พ.ร.บ.ว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต (ฉบับที่ 2) พ.ศ.2554 ระวางโทษจําคุกตั้งแต่ 1-10 ปี หรือปรับตั้งแต่ 20,000–200,000 บาท หรือทั้งจําทั้งปรับ จากกรณีปล่อยปละละเลย ไม่ยับยั้งโครงการจำนำข้าวที่ทำให้รัฐได้รับความเสียหายหลายแสนล้านบาท
สำหรับคดีที่ “อดีตนายกฯหญิงคนแรกของไทย” ถูกฟ้องเกี่ยวกับโครงการรับจำนำข้าวนี้ หากไล่เรียงระยะเวลาตั้งแต่เริ่มต้นจนถึงวันอ่านคำพิพากษา ต้องถือว่าเป็นวิบากกรรมของ น.ส.ยิ่งลักษณ์ เพราะเธอต้องใช้เวลาในการวิ่งขึ้น-ลงศาล รวม 26 นัด ในระยะเวลา 2 ปี 4 เดือน
เริ่มตั้งแต่ วันที่ 19 ก.พ. 2558 อัยการสูงสุด มอบให้คณะทำงานอัยการยื่นฟ้อง “น.ส.ยิ่งลักษณ์” ต่อศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง พร้อมเอกสารหลักฐาน 20 ลังใหญ่ โดยยังไม่ได้นำตัวจำเลยไปส่งต่อศาล
24 ก.พ.58 ที่ประชุมใหญ่ศาลฎีกา 146 คน ลงมติเลือกผู้พิพากษา 9 คนเป็นองค์คณะพิจารณาคดี ที่มีนายชีพ จุลมนต์ รองประธานศาลฎีกาคนที่ 1 เป็นเจ้าของสำนวน และองค์คณะฯ มีคำสั่งให้ประทับรับคำฟ้องไว้เป็นคดีหมายเลขดำ อม.22/2558 เมื่อวันที่ 19 มี.ค.2558
15 ม.ค.2559 ศาลเริ่มไต่สวนพยานอัยการครั้งแรก และ ไต่สวนพยาน อีก 9 นัด เรื่อยมา รวมใช้เวลาไต่สวนพยานอัยการทั้งสิ้น 10 นัด กับพยานทั้งหมด 15 ปาก
5 ส.ค.2559 ไต่สวนพยานจำเลยนัดแรก “อดีตนายกฯยิ่งลักษณ์” ยืนแถลงด้วยวาจาเพื่อเปิดคดีในส่วนของจำเลย ใช้เวลา 1 ชั่วโมง แถลงเปิดคดีตามเอกสารเพาเวอร์พ้อยท์ โดยยืนยันว่าปฏิบัติหน้าที่โดยสุจริต และขอปฏิเสธทุกข้อกล่าวหาตามฟ้องโจทก์ และสำนวนของ ป.ป.ช.ใน 6 ประเด็น จากนั้นก็มีการไต่สวนพยานเรื่อยมา จนสิ้นสุดการไต่สวนพยานจำเลยในนัดที่ 15 ซึ่งเป็นนัดสุดท้ายของฝ่ายจำเลย
ในวันที่ 21 ก.ค. 2560 รวมใช้เวลา 15 นัด พยานจำเลยทั้งสิ้น 30 ปาก 1 ส.ค. 2560 “อดีตนายกฯยิ่งลักษณ์” ได้อ่านเอกสาร 19 หน้า แถลงปิดคดีด้วยวาจาสรุป 6 ประเด็นฟ้องโจทก์-สำนวน ป.ป.ช.มีพิรุธ แถมมีดราม่า สะอื้นไห้หน้าศาล 9 คน “ดิฉันไม่ได้ทำอะไรผิด แต่สิ่งที่ทำคือ ใช้ประสบการณ์ของผู้หญิงธรรมดาคนหนึ่งที่เกิดในต่างจังหวัดมีโอกาสได้รับรู้สัมผัสความทุกข์ยากแสนสาหัสของชาวไร่ชาวนา ซึ่งประเทศนี้เคยเรียกว่าเป็นกระดูกสันหลังของชาติและเรียกร้องให้คนไทยทุกคนเกื้อหนุนดูแล และดิฉันก็ได้ทำแล้วในโครงการรับจำนำข้าว แม้การผลักดันนโยบายสาธารณะเพื่อความเป็นอยู่ที่ดีให้กับชาวนาครั้งนี้จะทำให้ดิฉันต้องเจ็บปวดก็ตามในการต้องอดทนต่อสู้คดี” ก่อนที่จะส่งเอกสารคำแถลงปิดด้วยลายลักษณ์ตามมาอีก 160 หน้าที่ลงท้ายขอให้ศาลพิพากษายกฟ้อง
และช่วงเวลาสำคัญก็มาถึง ในวันศุกร์ที่ 25 ส.ค. 2560 เวลา 09.00น. อดีตนายกรัฐมนตรีหญิงคนแรกของไทย ต้องลุ้นระทึกฟังคำพิพากษาพร้อมกับคนทั้งประเทศที่เฝ้าติดตาม ซึ่งอาจจะเรียกได้ว่า เป็นช่วงเวลาชี้ชะตา ว่าจะสิ้นสุดวิบากกรรม 2 ปี 4 เดือน หรือจะต้องเผชิญกรรมต่อไปก็เป็นได้
ทั้งนี้ ไม่ว่าผลตัดสินจะออกมาอย่างไร คดีดังกล่าวก็จะถือเป็นบรรทัดฐานคดีทางการเมือง โดยเฉพาะคนที่จะเข้ามาเป็นนายกรัฐมนตรี หรือรัฐบาลในอนาคต นอกจากนี้ ยังเป็นหนึ่งในตัวแปรสำคัญต่อทิศทางการเมืองไทย และนักการเมืองหลายๆ คนในอนาคต
