ทำความรู้จักยา ‘ฟาวิพิราเวียร์‘ ใช้รักษาโควิด19 และมีข้อควรระวังอย่างไร? หลังไทย วิจัยตัวยาสำเร็จ พร้อมขึ้นทะเบียนอย. เดือนนี้
จากกรณีที่ทางองค์การเภสัชกรรมกล่าวว่า ยาฟาวิพิราเวียร์ที่ได้วิจัยและพัฒนาขึ้นนั้น จะได้รับการขึ้นทะเบียนตำรับยาจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) และจากนั้นจะเป็นการผลิตเชิงพาณิชย์เพื่อให้ผู้ป่วยโควิด19 เข้าถึงยาอย่างเพียงพอ
วันนี้ไบรท์ ทูเดย์ จะพามาทำความรู้จักกับ ยาฟาวิพิราเวียร์กัน ว่าทำไมไทยต้องวิจัยเอง และทำไมการนำเข้าถึงมีราคาแพง
ยาฟาวิพิราเวียร์ คืออะไร?
รองศาสตราจารย์ ดร. เภสัชกรหญิง นงลักษณ์ สุขวาณิชย์ศิลป์ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ระบุว่า ยาฟาวิพิราเวียร์มีฤทธิ์ต้านไวรัสในกลุ่มอาร์เอนเอไวรัสได้หลากหลายชนิด เช่น ไวรัสไข้หวัดใหญ่, ไวรัสโรคปากและเท้าเปื่อย, ไวรัสไข้เหลือง นอกจากนี้ยังมีการศึกษาอย่างต่อเนื่องกับไวรัสที่ก่อโรคในคนอีกหลายชนิด
เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ 2564 ยาฟาวิพิราเวียร์ได้รับอนุมัติในประเทศจีนให้ใช้รักษาโรคไข้หวัดใหญ่ในผู้ใหญ่ และอนุญาตให้นำมาใช้ในการศึกษาทางคลินิกกับผู้ป่วยโควิด-19 ได้ และประเทศเกาหลีใต้อยู่ระหว่างการพิจารณาขออนุมัติทะเบียนยาแบบเร่งด่วน เพื่อใช้รักษาโควิด-19
ขณะนี้ยาฟาวิพิราเวียร์จึงอยู่ในขั้นตอนการศึกษาทางคลินิกเพื่อประเมินผลทั้งด้านประสิทธิภาพและความปลอดภัย และเป็นยาตัวหนึ่งที่เป็นความหวังสำหรับใช้รักษาโควิด-1
ผศ. นพ.พิสนธิ์ จงตระกูล โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย ระบุว่า ฟาวิพิราเวียร์ ขึ้นทะเบียนเพื่อใช้รักษาโรคไข้หวัดใหญ่ แต่เป็นยาต้านไวรัสที่ออกฤทธิ์กว้าง จึงใช้ได้กับโรคติดเชื้อไวรัสอื่นๆ เช่น ชิคุนกุนยา และ โควิด-19
การใช้ยาฟาวิพิราเวียร์กับผู้ป่วยโควิด-19
แพทย์ใช้ฟาวิพิราเวียร์กับผู้ป่วยโรคโควิด-19 ที่รับไว้ในสถานพยาบาล โดยกรมควบคุมโรคระบุให้ใช้กับผู้ที่เริ่มมีอาการของโรค ไม่แนะนำให้ใช้กับผู้ที่ยังไม่มีอาการ หรือใช้เพื่อป้องกันโรค
นพ.สมศักดิ์ อรรฆศิลป์ อธิบดีกรมการแพทย์ ระบุถึงรายละเอียดในการใช้ฟาวิพิราเวียร์รักษาผู้ป่วยโควิด-19 เอาไว้ ดังนี้
- กรณีผู้ติดเชื้อยืนยัน ที่ไม่มีอาการ และไม่มีโรคร่วมจะไม่มีการให้ยารักษาเฉพาะ
- กรณีผู้ติดเชื้อยืนยัน และมีอาการเล็กน้อย หรือไม่มีอาการแต่มีโรคร่วม/ปัจจัยเสี่ยง จากเดิมจะยังไม่ให้ยา เป็นการรักษาตามอาการ แต่แนวทางใหม่เมื่อมีอาการเล็กน้อย หรือไม่มีอาการแต่มีปัจจัยเสี่ยง อย่างระลอกนี้ คนมีภาวะอ้วนเสียชีวิตมากขึ้น ผู้เชี่ยวชาญได้รวบรวมข้อมูล จึงระบุให้รักษา โดยการให้ยาต้านไวรัสตามดุลยพินิจของแพทย์ที่รักษา
- กรณีผู้ติดเชื้อยืนยัน ที่มีอาการเล็กน้อยและมีความเสี่ยง และปอดอักเสบเล็กน้อย นอกเหนือจากการให้ยาฟาวิพิราเวียร์แล้ว การให้ยาสเตียรอยด์ในรายที่มีอาการรุนแรงสามารถลดอาการรุนแรงที่ต้องใส่เครื่องช่วยหายใจ ซึ่งก็ทำได้
- ผู้ติดเชื้อยืนยืน ปอดอักเสบ ความเข้มข้นออกซิเจนในเลือดที่อุณหภูมิห้องน้อยกว่า 96% หรือปอดอักเสบรุนแรง จะยังใช้แนวทางเดิม
การใช้ยาฟาวิพิราเวียร์ต้องรอจนมีอาการแล้วเท่านั้นหรือไม่?
ผศ. นพ.พิสนธิ์ ระบุว่า เป็นดุลยพินิจของแพทย์ที่จะเริ่มใช้ยานี้กับผู้ติดเชื้อที่ไม่มีอาการบางรายที่มีปัจจัยเสี่ยงต่อการเป็นโรครุนแรง เช่น อายุมาก เป็นเบาหวาน หรืออ้วน เป็นต้น หรือแม้ไม่มีปัจจัยเสี่ยงแต่มีแนวโน้มที่จะมีความรุนแรงของโรคมากขึ้นก็สามารถใช้ยานี้ได้ในทันที
ข้อควรระวังในการใช้ฟาวิพิราเวียร์
การให้กินยาฟาวิพิราเวียร์โดยการ “หว่านแห” หรือให้ผู้ป่วยทุกคนกินยาตัวนี้ทั้งหมด อาจมีผลข้างเคียง ทำให้มีปัญหาตับอับเสบได้ และอาจจะทำให้เกิดเชื้อดื้อยาได้ ดังนั้นแพทย์จะพิจารณาเฉพาะรายบุคคลว่าสมควรแก่การได้รับฟาวิพิราเวียร์หรือไม่
ฟาวิพิราเวียร์เป็นยาสำคัญที่ใช้ต้านโควิด-19 จำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องใช้อย่างสมเหตุผล คือ ใช้เมื่อมีข้อบ่งชี้เท่านั้นหากนำมาใช้เกินจำเป็นจะส่งเสริมการดื้อยาของเชื้อไวรัส และทำให้ประสิทธิภาพของยาลดลง
ขอบคุณข้อมูลจาก : ผศ. นพ.พิสนธิ์ จงตระกูล โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย,รองศาสตราจารย์ ดร. เภสัชกรหญิง นงลักษณ์ สุขวาณิชย์ศิลป์ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล, กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข