ป้องกันไว้ก่อน! รมต.กระทรวงอว.สุ่มตรวจ ‘ดินสอพอง’ ร้อยละ 42.6 เป็นของปลอม มีเชื้อก่อโรคอื้อ ช่วงสงกรานต์ ระวังอย่าให้เข้าจมูก
วันที่ 10 เมษายน 2567 น.ส.ศุภมาส อิศรภักดี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรม (อว.) ฝากความห่วงใยถึงประชาชนที่จะสนุกสนานกับกิจกรรมใน เทศกาลสงกรานต์ปี 2567 จนอาจลืมนึกถึงความปลอดภัย ทั้งนี้ พบว่าหนึ่งในประเพณีนิยมนอกจากการสาดน้ำ คือการประแป้งด้วย “ดินสอพอง” ซึ่งเป็นเอกลักษณ์จากภูมิปัญญาท้องถิ่นในการคลายร้อนของไทย
กระทรวง อว. เล็งเห็นถึงความสำคัญของการใช้ดินสอพองที่มีคุณภาพตามมาตรฐานเพื่อให้มั่นใจถึงความปลอดภัยของผู้ใช้ทุกคน รมว.อว.จึงได้มอบหมายให้ กรมวิทยาศาสตร์บริการ (วศ.) กระทรวง อว. สำรวจคุณภาพของดินสอพองที่วางขายในท้องตลาด และแนะนำวิธีการตรวจสอบเพื่อให้มั่นใจว่าเป็นดินสอพองของแท้ ไม่เป็นอันตรายต่อสุขภาพของประชาชน
นพ.รุ่งเรือง กิจผาติ อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์บริการ กล่าวว่า “ดินสอพอง” เป็นหนึ่งในของใช้ที่อยู่กับคนไทยมาทุกยุคทุกสมัยโดยเฉพาะในเทศกาลสงกรานต์ ดินสอพองนับเป็นหนึ่งในองค์ประกอบสำคัญของการคลายร้อนและสร้างความสนุกสนาน นอกจากทำให้ร่างกายเย็นสบายแล้วการใช้ดินสอพองประหน้ายังสามารถป้องกันแดดได้ดีอีกด้วย อย่างไรก็ตาม ผู้ใช้จะต้องมั่นใจว่าดินสอพองที่ใช้เป็นของแท้ที่ผลิตจากดินมาร์ล หรือปูนมาร์ล (Marl) ที่มีแคลเซียมคาร์บอเนตเป็นส่วนประกอบหลัก
นพ.รุ่งเรืองกล่าวว่า กรมวิทยาศาสตร์บริการ (วศ.) ได้ดำเนินการสุ่มตรวจคุณภาพของดินสอพองที่วางขายอยู่ในท้องตลาด พบว่ายังมีดินสอพองปลอมถึงร้อยละ 42.6 ที่มียิปซัม หรือแคลเซียมซัลเฟตเป็นองค์ประกอบหลัก แทนดินสอพองของแท้ที่ผลิตจากปูนมาร์ล หรือแคลเซียมคาร์บอเนต โดยฝุ่นยิปซัมนี้ถ้าเข้าไปในระบบทางเดินหายใจสามารถทำให้เกิดอาการภูมิแพ้ เจ็บคอ ระคายเคือง จมูกอักเสบ ปอดบวม และหายใจลำบากได้ หากสัมผัสกับผิวอาจทำให้เกิดการระคายเคือง คัน เป็นผื่นหรือเป็นลมพิษได้
ทั้งนี้ ขึ้นอยู่กับความไวของผิวต่อสารเคมีของแต่ละบุคคล โดยประชาชนสามารถตรวจสอบได้ด้วยตนเอง ด้วยการใช้น้ำมะนาว หรือน้ำส้มสายชูหยดลงในดินสอพอง หากเกิดฟองฟู่แสดงว่าเป็นดินสอพองแท้ แต่หากไม่เกิดปฏิกิริยาใดๆ แสดงว่าเป็น ดินสอพองปลอม
นอกจากนั้น ห้องปฏิบัติการ วศ.ยังตรวจพบว่าดินสอพองที่สุ่มมาจำนวนร้อยละ 48 มีจำนวนแบคทีเรีย ยีสต์และรา มากกว่า 1,000 โคโลนีต่อตัวอย่าง 1 กรัม เกินกว่าเกณฑ์ที่กำหนดไว้ในมาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชน ดินสอพองแปรรูป (มผช.453-2560) อีกทั้งยังพบเชื้อที่ก่อให้เกิดโรคทางผิวหนัง Clostridium spp. และเชื้อที่ก่อโรคอาหารเป็นพิษ Staphylococcus aureus
หากเชื้อโรคเข้าสู่ร่างกายอาจทำให้เกิดอาการเจ็บป่วย คลื่นไส้ อาเจียน วิงเวียน ติดเชื้อได้ ในกรณีที่เข้าสู่ร่างกายในปริมาณมากอาจทำให้เกิดการติดเชื้อในกระแสเลือด และติดเชื้อในเนื้อเยื่ออ่อนซึ่งอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ โดยเฉพาะในผู้ที่มีปัญหาสุขภาพ ผู้สูงอายุ ผู้ป่วยโรคเบาหวานและมีแผล รวมถึงผู้ป่วยที่มีปัญหาภูมิคุ้มกันผิดปกติ
นพ.รุ่งเรืองกล่าวเน้นย้ำว่า ดินสอพอง ที่ขายในท้องตลาดมีเป็นจำนวนมาก ซึ่งไม่สามารถตรวจสอบได้ทั้งหมดว่าเป็นดินสอพองของแท้ที่มีคุณภาพและมีความปลอดภัยต่อผู้ใช้งาน ดังนั้น ประชาชนควรระมัดระวังเป็นพิเศษ หากจำเป็นต้องใช้ดินสอพองเล่นสงกรานต์ควรระวังอย่าให้เข้าจมูก หรือปาก หรือหากมีบาดแผลที่ผิวหนังควรหลีกเลี่ยงดินสอพอง และขอความร่วมมือผู้ประกอบการคำนึงถึงความปลอดภัยของผู้บริโภค ควรมั่นใจว่าดินสอพองที่จะจำหน่ายให้ประชาชนต้องเป็นของแท้และมีคุณภาพตามที่มาตรฐานกำหนดเท่านั้น
