ชาวบ้าน บ.ทนงรัตน์ จ.สุรินทร์ หาโอกาสว่างเว้นช่วงทำนานขุดหาแมงป่องเอามาทอดกรอบหรือเมนูอื่น ๆ สารพัด รับรองความแซ่บอีหลี!
9 ก.พ.60 เริ่มเข้าสู่ช่วงหน้าแล้งของทุกปี ชาวบ้านที่บ้านทนงรัตน์ ม.8 ต.เมืองที อ.เมืองสุรินทร์ จ.สุรินทร์ มักจะถือโอกาสที่ว่างเว้นจากการทำไร่นา รวมกลุ่มกันประมาณ 10 กว่าคน จับจอบจับเสียมพร้อมครุถัง ลงเดินลุยทุ่งนาเพื่อหาขุดแมงป่องช้าง หรือแมงป่องนา หรือภาษาพื้นบ้านเขมรท้องถิ่นสุรินทร์ เรียกว่า คยา (คะ-ยา) ตามคันนาที่มีแมงป่องขุดรูอาศัยอยู่ โดยการสังเกตรูของแมงป่อง จะมีลักษณะแบน ๆ เป็นวงรี เมื่อหาเจอก็ขุดลงไปไม่ลึกมาก จะเจอตัวแมงป่องอาศัยอยู่ บางรูพบอาศัยอยู่รวมกัน 2-3 ตัว เมื่อเจอตัวแมงป่องแล้วจะใช้เหล็กคีบ คีบตัวออกมาใส่ไว้ในครุถัง คัดเอาเฉพาะตัวที่โต ส่วนตัวเล็กจะปล่อยไว้ให้ขยายเผ่าพันธุ์ต่อไป ซึ่ง 1 ปี จะมีเพียงช่วงนี้เท่านั้นที่จะหากินแมงป่องกันได้
เมื่อได้ตัวแมงป่องมากพอที่จะนำมาประกอบอาหารแล้ว นำมาล้างน้ำให้สะอาด แช่น้ำเกลือเอาไว้สักพักจึงนำออกมาและนำไปทอดจนกรอบได้ที่ ตักใส่ถาดโรยด้วยพริกไทยและผงปรุงรส เท่านี้ก็เสร็จขั้นตอนของการทอดกรอบแมงป่องนา รสชาติจะหอมมันกรอบอร่อยกินได้หมดทั้งตัว
หรือหากชอบซี้ดซ้าดจะนำมาตำน้ำพริกก็ได้ ส่วนผสม ได้แก่ พริกแห้ง ตะไคร้ หอมแดง ยอดมะขามอ่อน ตำรวมกันให้ละเอียด ใส่แมงป่องที่ทอดแล้วลงไป เติมปลาร้าลงไปนิดหน่อยหรือจะไม่ใส่ก็ได้แล้วแต่ความชอบของแต่ละคน ปรุงรสตามใจชอบ ซึ่งรสชาติของน้ำพริกแมงป่องจะออกมัน ๆ อร่อยเด็ดไปอีกแบบ นอกจากนี้ ยังสามารถนำไปประกอบอาหารได้อีกหลายอย่าง เช่น ห่อหมก และอ่อม เป็นต้น
นอกจากนี้ ชาวบ้านยังเชื่อว่า เมื่อได้กินแมงป่องแล้ว จะช่วยรักษาโรคหอบหืดและหวัดได้อีกด้วย และนอกจากเมนูที่ทำจากแมงป่องแล้ว วันนี้ชาวบ้านยังได้ทำเมนูเด็ดอีกอย่างนั้นก็คือ ปูนาผัดผงกะหรี่ ซึ่งก็อร่อยไปอีกแบบ ก่อนที่จะล้อมวงร่วมกันรับประทานเมนูเด็ดที่ทำจากแมงป่องกันอย่างเอร็ดอร่อยและอบอุ่นเป็นอย่างยิ่ง
ขณะที่ นายศรชัย สุภิมารส นายก อบต.เมืองที อ.เมืองสุรินทร์ ซึ่งได้ลงพื้นที่ตรวจสอบภัยแล้งก็ได้ร่วมหาแมงป่องกับชาวบ้านด้วยโดย นายศรชัย กล่าวว่า หลังจากเก็บเกี่ยวเสร็จช่วงเดือน ก.พ.-พ.ค. จะเป็นช่วงที่ชาวบ้านว่างเว้นจากการทำนาไร่ ก็จะหาสิ่งที่นำมาประกอบอาหาร แต่ที่นี้ก็จะมีเรื่องที่แปลกอยู่ คือ จะมีแมงป่อง ซึ่งชาวบ้านจะรวมตัวกันหลายครัวเรือน ขุดหาแมงป่องกันในช่วงนี้ แต่ปีนี้รู้สึกแล้งมากน้ำน้อยตั้งแต่ฤดูกาลที่แล้ว แมงป่องจึงมีจำนวนไม่มากนัก ชาวบ้านที่ขุดเสร็จก็จะนำไปประกอบอาหาร ส่วนมากจะนำไปทอด ตำน้ำพริก แบ่งปันกันไป คงไม่ได้ขายในปีนี้
สำหรับชาวบ้าน บ.ทนงรัตน์ ม.8 แห่งนี้ จะพากันออกหาแมงป่องกันในช่วงนี้โดยใช้เวลา 2-3 ชั่วโมง จากนั้นนำมาประกอบอาหารกินร่วมกัน ซึ่งปีที่แล้วจะมีแมงป่องเยอะกว่านี้ เพราะน้ำปีที่แล้วเยอะแต่ปีนี้ค่อนข้างแล้งจัด ส่วนในเรื่องของการสูญพันธุ์คงไม่มี เพราะชาวบ้านมีวิธีการอนุรักษ์โดยภูมิปัญญาท้องถิ่น
