สารอันตราย! วัตถุกัมมันตรังสี ซีเซียม 137 ห้ามเข้าใกล้ ยิ่งใกล้ยิ่งอันตราย เป็นพิษต่อภูมิต้านทาน ทำลายร่างกายหลายระบบ
อันตรายมาก! จากเหตุการณ์ ท่อบรรจุสาร ซีเซียม-137 จากโรงไฟฟ้าพลังงานไอน้ำที่จ.ปราจีนบุรี หายปริศนา ซึ่งสารนี้เป็นสารที่อันตรายอย่างมากและเป็นพิษต่อร่างกายหลายระบบ ผู้เชี่ยวชาญระบุอย่าผ่าท่อรังสีทำให้เนื้อเน่าภายใน 3 วันถ้ามีระดับรังสีเข้มข้น มาดูเลยว่าสารนี้ส่งผลต่อร่างยังไงบ้าง
สารซีเซียม-137 คืออะไร
Cesium-137 เป็นโลหะอ่อนมาก สีทองเงิน จุดหล่อมเหลวที่ 28.5 องศาเซลซียส เป็นของเหลวที่อุณหภูมิห้อง แต่มักจะจับตัวกับคลอไรด์กลายเป็นผงผลึก ปล่อยรังสีเบต้าและแกมม่า ซึ่งใช้ในการเครื่องตรวจจับรังสี (Geiger-Mueller counter) , เครื่องมือทางการแพทย์ใช้รักษามะเร็ง , มาตรวัดกระแสน้ำในท่อมักใช้ในโรงงาน , ใช้วัดความหนาของสิ่งต่างๆ เช่น กระดาษ แผ่นโลหะ และสามารถพบได้ทั้งในโรงงานนิวเคลียร์และจากการทดลองระเบิดนิวเคลียร์ ซึ่งสารนี้ส่งผลต่อ ระบบเลือด ระบบทางเดินอาหาร ระบบไหลเวียนโลหิต และระบบประสาท
กลุ่มอาการระบบเลือด
อาการแบ่งได้ 4 ระยะ
- ระยะแรก (Prodromal stage) : คลื่นส้ อาเจียน เบื่ออาหาร เริ่มมีอาการได้ตั้งแต่ 1 ชั่วโมงถึง 2 วันหลังโดนรังสี
อาการเป็นได้นานเป็นนาทีถึงหลายๆ วัน - ระยะสอง (Latent stage) : เซลล์ต้นกำเนิดในไขกระดูกตายไปเรื่อยๆ ระยะนี้จะเป็นอยู่ตั้งแต่ สัปดาห์แรกถึง 6 สัปดาห์ผู้ป่วยอาจดูปกติหรือไม่มีอาการ
- ระยะสาม (Manijfest illness stage) : เบื่ออาหาร มีไข้ อ่อนเพลีย ปริมาณเม็ดเลือดขาว เม็ดเลือดแดงและเกร็ดเลือดทั้งหมดลดระดับลงเรื่อยๆ ในเวลาหลายๆสัปดาห์ และจะเสียชีวิตในเวลา 2-3 เดือน ผู้ป่วยมักเสียชีวิตจาก
การติดเชื้อในกระแสเลือด หรือเลือดออกมากและไม่สามารถหยุดได้ - ระยะพื้นตัว (Recovey) : ผู้ป่วยส่วนใหญ่จะหายจากภาวะที่ไขกระดูกโดนกด โดยจะดีขึ้นได้จากตั้งแต่ 2-3 สัปดาห์ถึง 2 ปี (ผู้ป่วยราวครึ่งหนึ่งจะเสียชีวิตที่ 60 วัน หากได้รับรังสี 2.5-5 Gray – LD s0/60 = 2.5-5 Gray)
กลุ่มอาการทางเดินอาหาร
- ระยะแรก (Prodromal stage) : คลื่นส้ อาเจียน เบื่ออาหาร ปวดท้อง ท้องเสีย เริ่มมีอาการภายใน 2-3 ชั่วโมง
หลังโดนรังสี - ระยะสอง (Latent stage) : เชลล์ต้นกำเนิดในไขกระดูกและเยื่อบุทางเดินอาหารตายไปเรื่อยๆ ระยะนี้ผู้ป่วยอาจดูปกติ หรือไม่มีอาการ ระยะนี้จะไม่เกิน 1 สัปดาห์
- ระยะสาม (Manjfest illness stage) : เบื่ออาหาร มีไข้ อ่อนเพลีย ท้องเสีย ขาดน้ำ เกลือแร่ต่างๆ ผิดปกติ มักเสียชีวิต ในเวลา 2 สัปดาห์ จากการติดเชื้อ ขาดน้ำ เกลือแร่ผิดปกติ
- ระยะพื้นตัว (Recovery) : เสียชีวิตทั้งหมดหากได้รังสีเกิน 10 Gray (LD 100 = 10 Gray)
กลุ่มอาการทางระบบหัวใจหลอดเลือดหรือระบบประสาท
- ระยะแรก (Prodromal stage) : วุ่นวายไม่ค่อยรู้ตัว คลื่นส้อาเจียนถ่ายเหลวอย่างมาก ผิวไหม้ เกิดในเวลาเป็นนาที
- ระยะสอง (Latent stage) : กลับมามีอาการปกติได้ แต่มักไม่กี่ชั่วโมง
- ระยะสาม (Manifest illness stage) : อาเจียนท้องเสียมากๆอีกครั้ง ร่วมกับมีซัก โคม่ มักเกิดภายใน 5-6 ชั่วโมง
หลังโดนรังสี และมักเสียชีวิตใน 3 วัน
กลุ่มอาการด้านผิวหนังจากรังสี
มักเกิดจากการปนปื้อนสารกัมมันตรังสีที่ผิวหนังหรือเสื้อผ้า บริเวณที่โดนรังสี จะเกิดการอักเสบ แดง มีการหลุดลอก
ผมหรือขนจะหลุดร่วง อาการแดงของผิวหนังอาจเกิดได้ตั้งแต่ 2-3 ชั่วโมงหลังโดนรังสี แล้วอาจเข้าสู่ช่วงที่ผิวหนังดูค่อนข้างปกติจากนั้นผิวจะกลับมาแดงขึ้นมากๆ อีก ร่วมกับมีถุงน้ำและแผลอักเสบ (ulcer) ต่อมาอาจจะดีขึ้น หรืออาจนำไปสู่ผิวหนังเสียหายถาวร เช่น ต่อมเหงื่อโดนทำลาย ผิวหนังตาย มีการอักเสบเรื้อรัง เกิดพังผืด หรือผิวหนังฝ่อ
ซึ่งถ้าหากมีอาการตามข้างต้นหรือสัมผัสสารปนเปื้อนดังกล่าว ต้องรีบไปโรงพยาบาลเพื่อพบแพทย์และได้รับการรักษาอย่างทันท่วงทีและถูกวิธี เพื่อความปลอดภัยต่อตัวเองและคนรอบข้าง
แหล่งที่มา rama.mahidol
ติดตามข่าวสาร Bright Today ช่องทางอื่นๆ
Website : BRIGHT TODAY
Facebook : BRIGHT TV
Line Today : BRIGHT TODAY
