อย. แนะวิธีเลี่ยงอันตรายจากสาร “ฟอร์มาลิน” ปนเปื้อนใน อาหารทะเล-อาหารสด เสี่ยงเป็นพิษเฉียบพลัน และเสียชีวิต
ทุกคนเคยสังเกตุกันไหมว่า อาหารทะเล-อาหารสด ของบางร้าน บางที่ ทำไมถึงอยู่ได้นานผิดปกติ ทำไมอาหารทะเลที่ซื้อมาเก็บไว้ถึงอยู่ได้นาน ทั้งที่ผ่านมาข้ามคืนจนถึงหลายวัน วันนี้เราเลยจะมาแชร์ วิธีเลี่ยงอันตรายจากสาร “ฟอร์มาลิน” ปนเปื้อนใน อาหารทะเล
สารละลายฟอร์มาลดีไฮด์ หรือที่รู้จักในชื่อ ฟอร์มาลิน หรือน้ำยาดองศพ ปกติใช้ในอุตสาหกรรมผลิตเคมีภัณฑ์ พลาสติก สิ่งทอ หรือใช้ทางการแพทย์ เป็นยาฆ่าเชื้อโรค ฆ่าเชื้อราและเป็นน้ำยาดองศพ ซึ่งปัจจุบันมีการนำมาใช้ผิดประเภทโดยเฉพาะกับอาหารทะเลที่เน่าเสียไว เช่น กุ้ง ปู ปลา ปลาหมึก จากการทำปฏิกิริยากับโปรตีนในอาหารทำให้อาหารคงความสดและเก็บรักษาได้นาน และยังพบในผักสด ผลไม้สด รวมถึงเนื้อสัตว์สด เป็นต้น
ปกติแล้วสัตว์ทะเลจะพบปริมาณของฟอร์มาลินที่มีในธรรมชาติส่วนใหญ่จะมีปริมาณไม่เกิน 1 พีพีเอ็ม (ส่วนในล้านส่วน) ซึ่งไม่ก่อให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพผู้บริโภค ในขณะที่ฟอร์มาลินที่จงใจฉีดหรือแช่ในผักหรือเนื้อสัตว์นั้น หากใช้ปริมาณมากเกินไปและมีการตกค้างย่อมเป็นอันตรายต่อผู้บริโภคแน่นอน
พิษของสารฟอร์มาลีน
- ทำให้เกิดผื่นคัน
- ผิวหนังเป็นสีขาว หยาบและแข็ง
- หากอยู่ในรูปของแก๊สฟอร์มาลดีไฮด์จะมีผลต่อระบบทางเดินหายใจทำให้แสบจมูก ไอ ตาแดง น้ำตาไหล หายใจไม่ออก
- ระคายเคืองต่อระบบทางเดินหายใจส่วนบน ปอดอักเสบ น้ำท่วมปอด
- มีผลต่อระบบประสาทเหมือนการได้รับพิษจากแอลกอฮอล์
- ถ้าสูดดมในปริมาณมากอาจถึงตายได้
วิธีสังเกตอาหารที่มีฟอร์มาลิน
- เมื่อลองดมแล้วมีกลิ่นฉุนแสบจมูก
- ลักษณะภายนอกแปลกไป เช่น ปลาเมื่อเปิดเหงือกดูมีสีแดงเข้มและสดผิดปกติ ตากลมใส ลำตัวแข็งวาว ทั้งที่ไม่ได้แช่เย็น
- เมื่อนำมาประกอบอาหารเนื้อปลาจะเละ หรือกุ้งจะพบว่าเนื้อกุ้งมีทั้งส่วนที่แข็งสด และมีส่วนที่เปื่อยยุ่ยในตัวเดียวกัน
- อาหารสดต้องสดเสมอกัน ไม่มีส่วนใดส่วนหนึ่งเปื่อยหรือส่วนใดส่วนหนึ่งแข็งสด
วิธีเลี่ยงอันตรายจากสารฟอร์มาลิน
- ก่อนนำอาหารสดมาประกอบอาหาร ควรล้างให้สะอาด เพราะฟอร์มาลินส่วนมากจะถูกชะล้างออกไปหมดเนื่องจากมีคุณสมบัติละลายน้ำได้ดี และควรปรุงอาหารให้สุกก่อนบริโภคเพราะความร้อนจะทำให้ฟอร์มาลินระเหยออกไป
- การดมกลิ่นจะทำให้ทราบว่าอาหารนั้นมีฟอร์มาลินหรือไม่ ถ้าอาหารนั้นมีกลิ่นแสบจมูกให้สันนิษฐานว่าน่าจะมีฟอร์มาลินปนเปื้อนอยู่
- การใช้ชุดตรวจสารฟอร์มาลินในอาหารก็เป็นอีกหนึ่งวิธีที่ช่วยได้ โดยตรวจหาระดับการปนเปื้อนที่ความเข้มข้นต่ำสุดคือ 0.5 มิลลิกรัม/กิโลกรัม (ppm) หากน้ำที่ใช้ทดสอบให้ผลสีชมพูจนถึงสีแดง แสดงว่ามีการปนเปื้อนของสารฟอร์มาลินมากกว่า 0.5 ppm (ผลบวก)
หากพบการเติมฟอร์มาลินลงในอาหาร และผลการตรวจวิเคราะห์พบฟอร์มาลินในปริมาณที่สูงจนอาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพของผู้บริโภค จะเข้าข่ายเป็นอาหารไม่บริสุทธิ์ ที่ไม่เพียงแต่จะเป็นอันตรายต่อผู้บริโภค ยังมีโทษตามกฎหมายด้วย ทั้งนี้หากพบเห็นอาหารที่ไม่ได้มาตรฐานหรือไม่ได้รับความปลอดภัย สามารถร้องเรียนมาได้ที่สายด่วน อย. โทร.1556
