เชื่อว่าตอนเด็ก ๆ หลายคนคงเคยไปท้องฟ้าจำลองกันใช่ไหมคะ ไม่ว่าจะไปกับครอบครัว หรือไปทัศนศึกษากับทางโรงเรียน บางคนอาจจะคิดว่า “ดาราศาสตร์” เป็นเรื่องไกลตัว แต่การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นบนท้องฟ้าหลายเรื่องน่าสนใจและเป็นปรากฎการณ์ทางดาราศาสตร์ที่เกิดขึ้นไม่บ่อยนัก ซึ่งในปี 2562 ที่กำลังจะมาถึงนี้ “สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ” โดย “ดร.ศรัณย์ โปษยะจินดา ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยดาราศาสตร์” ได้มาแจ้งข่าวถึง 10 เรื่องดาราศาสตร์ที่น่าติดตามในปีหน้าให้คนไทยได้ทราบกัน จะเกิดอะไรขึ้นบ้างบนท้องฟ้ามาดูกันค่ะ
- 100 ปี สุริยุปราคาเต็มดวง
ในวันที่ 29 พฤษภาคม 2562 จะเป็นวันครบรอบ 100 ปี สุริยุปราคาเต็มดวง ซึ่งพิสูจน์ทฤษฎีสัมพันธภาพทั่วไปของไอน์สไตน์ เพราะ “ทฤษฎีสัมพัทธภาพทั่วไป” ของ “ไอน์สไตน์” อธิบายถึงความโน้มถ่วงมีผลต่อ “อวกาศ” และ “เวลา” เราพิสูจน์ทฤษฎีนี้ได้ด้วยการสังเกตว่าแสงจากดวงดาวที่อยู่ไกลโพ้น เดินเป็นเส้นโค้งเมื่อผ่านดวงอาทิตย์หรือไม่ หากเป็นเส้นโค้งแสดงว่าทฤษฎีของไอน์สไตน์นั้นถูกต้อง แต่การสังเกตนี้ต้องอาศัยช่วงปรากฏการณ์สุริยุปราคาเต็มดวงเท่านั้น ซึ่งปรากฏการณ์ “สุริยุปราคาเต็มดวง” ได้พิสูจน์ความถูกต้องของทฤษฎีให้ประจักษ์ต่อสายตาผู้คน และมุมมองของมนุษย์ต่อเอกภพก็เปลี่ยนแปลงไปอย่างสิ้นเชิง
- ครบรอบ 50 ปี มนุษย์เหยียบดวงจันทร์
วันที่ 21 กรกฎาคม 2562 เป็นวันที่ครบรอบ 50 ปี ของยานอะพอลโล 11 ที่ได้นำมนุษย์คนแรกขึ้นไปเหยียบบนดวงจันทร์ได้ และในเหตุการณ์นี้ยังเป็นเป็นเหตุการณ์สำคัญที่ทำให้เกิดความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเป็นอย่างมากเลยค่ะ
- สร้างหอสังเกตการณ์ดาราศาสตร์วิทยุแห่งชาติ
ในปี 2562 จะมีการเดินหน้าสร้างหอสังเกตการณ์ดาราศาสตร์วิทยุแห่งชาติ พร้อมกับติดตั้งกล้องจุลทรรศน์วิทยุแห่งชาติ ที่เป็นกล้องจุลทรรศน์ที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในอาเซียน รวมไปถึงจะมีการเชื่อมเครือข่ายรวมกับกล้องโทรทรรศน์วิทยุนานาชาติ เพื่อพัฒนางานวิจัยระดับโลกต่อไปค่ะ
- สร้างดาวเทียมวิจัยของไทย
การสร้างดาวเทียมวิจัยของคนไทย โดยคนไทย เพื่อคนไทย จะเกิดขึ้นในปี 2562 โดยเป็นความร่วมมือระหว่างสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ และสถาบันวิจัยแสงซินโครตรอน เพื่อจะใช้ดาราศาสตร์เป็นโจทย์สร้างเทคโนโลยีและนวัตกรรมใหม่ ซึ่งจะเป็นก้าวแรกในการพัฒนาเทคโนโลยีอุตสาหกรรมอวกาศและดาวเทียมของไทยต่อไปค่ะ
- เปิดหอดูดาวเฉลิมพระเกียรติ 7 รอบ พระชนมพรรษา จ.สงขลา
วันที่ 25 กรกฎาคม 2562 จะมีการเปิดหอดูดาวเฉลิมพระเกียรติ 7 รอบ พระชนมพรรษา ที่จังหวัดสงขลา โดยหอดูดาวนี้จะเป็นหอดูดาวภูมิภาคสำหรับประชาชนเต็มรูปแบบ แห่งที่ 3 ของไทยค่ะ จะให้บริการวิชาการดาราศาสตร์ และสนับสนุนงานวิจัยดาราศาสตร์สำหรับนักเรียน นักศึกษา และสถาบันการศึกษาในภาคใต้ นอกจากนี้ยังเป็นศูนย์เรียนรู้ดาราศาสตร์สำหรับมุสลิมอย่างครบวงจรอีกด้วยค่ะ
- จันทรุปราคา
ในวันที่ 17 กรกฎาคม 2562 จะมีปรากฎการณ์จันทรุปราคาบางส่วน โดยสังเกตได้ทั่วทุกภูมิภาคของไทย ในเวลา 01.44 – 06.00 น. และจะมีปรากฎการณ์สุริยุปราคาบางส่วน ในวันที่ 26 ธันวาคม 2562 ซึ่งจะสังเกตได้จากทั่วทุกภูมิภาคของไทยเช่นกันค่ะ โดยปรากฎการณ์นี้จะเกิดขึ้นในเวลา 10.15 – 13.57 น. และจากปรากฎการณ์สุริยุปราคาที่จะเกิดขึ้นนี้ ดวงอาทิตย์จะถูกบังมากที่สุดบริเวณภาคใต้ที่ อ.เบตง จ.ยะลา ประมาณร้อยละ 81 ค่ะ
- Super Full Moon
ดวงจันทร์เต็มดวงจะใกล้โลกที่สุด (Super Full Moon) ในวันที่ 19 กุมภาพันธ์ 2562 และดวงจันทร์เต็มดวงจะไกลโลกที่สุด (Micro Full Moon)ในวันที่ 14 กันยายน 2562
- ดาวเสาร์-พฤหัสบดีใกล้โลกที่สุด
ดาวพฤหัสบดีจะใกล้โลกที่สุดในวันที่ 10 มิถุนายน 2562 และดาวเสาร์จะใกล้โลกที่สุดในวันที่ 9 กรกฎาคม 2562 โดยในวันที่ดาวเสาร์ใกล้โลกจะมีโอกาสที่จะสังเกตได้นานทั้งคืนเลยล่ะค่ะ
- ฝนดาวตก
ปีหน้าจะมีฝนดาวตกตลอดทั้งปี แต่ที่น่าจับตามองก็จะเป็น ฝนดาวตกควอดรานติดส์ ในวันที่ 3-4 มกราคม 2562 เฉลี่ยประมาณ 120 ดวง/ชั่วโมง, ฝนดาวตกอีต้า-อควอริดส์ ในวันที่ 6-7 พฤษภาคม 2562 เฉลี่ยประมาณ 50 ดวง/ชั่วโมง และฝนดาวตกเดลต้า-อควอริดส์ ในวันที่ 30-31 กรกฎาคม 2562 เฉลี่ย 25ดวง/ชั่วโมงค่ะ
10. ดาวเสาร์เคียงดาวพฤหัสบดี
ปรากฎการณ์ ดาวเสาร์เคียงดาวพฤหัสบดีค่ะ (The Great Conjunction 2020) โดยดาวเสาร์และดาวพฤหัสบดีจะเริ่มขยับเข้าใกล้กันในช่วงปลายปีนี้ และจะเข้าใกล้กันมากที่สุดในวันที่ 21 ธันวาคม 2563 ซึ่งดาวทั้ง2ดวง จะห่างกันเพียงแค่ 0.1 องศาเท่านั้นค่ะ ถ้ามองด้วยตาเปล่าก็จะเห็นเป็นดางดวงเดียวกัน โดยปรากฎการณ์นี้จะเป็นปรากฎการณ์ที่ดาวเสาร์เข้าใกล้ดาวพฤหัสบดีที่สุดในรอบ 397ปีเลยล่ะค่ะ
นี่คือ 10 เรื่องดาราศาสตร์ที่น่าติดตามในปีหน้านะคะ ปรากฎการณ์แบบนี้ไม่ได้มีมาให้เห็นกันบ่อย ๆ นอกจากนี้ปี 2562 ยังเป็นวาระครบรอบ 10 ปี ของสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติอีกด้วยค่ะ
