บัญชีเงินฝาก | ธนาคารแห่งประเทศไทย วิเคราะห์ส่องพฤติกรรมการออมของคนไทย ผ่านข้อมูลบัญชีเงินฝากธนาคารกว่า 80 ล้านบัญชีของ DPA (สถาบันคุ้มครองเงินฝาก) โดย น.ส.อัจจนา ล่ำซำ สถาบันวิจัยป๋วย อึ๊งภากรณ์ และ น.ส. รัฐพร บุญเลิศ จากสถาบันคุ้มครองเงินฝาก
น.ส.อัจจนา อ้างอิงข้อมูลจากธนาคารโลก ระบุว่า คนไทยมีบริการเงินฝาก ไม่ว่ารูปแบบเงินฝาก หรือโมบายแบงก์กิ้งอยู่ในอันดับที่ 20 ของโลก หรือประมาณอันดับที่ 6 ในเอเซีย แต่ภาวะการออมต่อรายได้กลับลดลง ซึ่งอาจเป็นจุดเริ่มต้นของหนี้ครัวเรือน
นอกจากนี้ ยังมีการศึกษาเรื่องพฤติกรรมการออมส่วนใหญ่ด้วยวิธีการสำรวจ ซึ่งได้เห็นทุกรูปแบบการออม ทั้งออมในรูปของเงินสด เงินฝาก ที่ดิน บ้าน และทองคำ ฯลฯ แต่ก็มีข้อเสีย คือ กลุ่มตัวอย่างไม่สามารถครอบคลุมคนทุกกลุ่ม จึงไม่สามารถสะท้อนพฤติกรรมการออมได้เต็มที่นัก
การศึกษาชิ้นนี้มีความละเอียดในรายบัญชี ซึ่งพบว่าคนไทยกลุ่มต่างๆ มีเงินฝากรายบัญชีมากน้อยแค่ไหน และพฤติกรรมการออมของคนกลุ่มต่างๆ อายุ เพศ ภาคไหน มีพฤติกรรมแตกต่างกันหรือไม่
ทั้งนี้ งานวิจัย ได้พบ 6 ข้อเท็จจริง พฤติกรรมการออมของคนไทย ผ่านข้อมูลบัญชีเงินฝาก ดังนี้
1.เงินฝากมีการกระจุกตัวสูง โดยผู้ฝากรายใหญ่สุด 10% มีเงินฝากรวมถึง 93% ของเงินฝากในระบบธนาคารพาณิชย์ทั้งหมด โดยมักจะกระจุกในชุมชนเมืองของจังหวัดใหญ่ๆ เช่น กรุงเทพมหานคร และปริมณฑล ชลบุรี เชียงใหม่ นครราชสีมา และสงขลา เป็นต้น
2.คนไทยมีบัญชีเงินฝากอย่างแพร่หลาย แต่มีเงินในบัญชีน้อย โดยคนไทยกว่าครึ่งจะมีบัญชีเงินฝากกับธนาคารพาณิชย์ แต่ครึ่งหนึ่งของผู้ฝากมีบัญชีไม่ถึง 3,142 บาท ขณะที่เพียง 0.2% ของผู้ฝากมีเงินในบัญชีมากกว่า 10 ล้านบาท นอกจากนี้ยังพบว่า 32.8% ของผู้ฝาก หรือ12.2 ล้านคน มีเงินในบัญชีไม่เกิน 500 บาท ซึ่งในจำนวนนั้นมีผู้ฝากถึง 4.7 ล้านคนมีเงินในบัญชีไม่ถึง 50 บาท
3.ความเป็นเจ้าของบัญชีเงินฝาก มีความแตกต่างทั้งในมิติอายุ พื้นที่ และระหว่างผู้ชายและผู้หญิง โดยเฉพาะผู้หญิงมีสัดส่วนของคนที่มีบัญชีเงินฝาก ‘สูงกว่า’ ผู้ชาย และมีเงินในบัญชีมากกว่าผู้ชายถึง 2 เท่าตั้งแต่ยังเด็ก อาจสะท้อนความมีวินัยทางการเงิน หรือทักษะการบริหารจัดการเงินของผู้หญิงที่มากกว่า รวมถึงบทบาทของผู้หญิงที่สำคัญในการดูแลการเงินของครอบครัว
4.คนมีบัญชีเงินฝากธนาคารพาณิชย์มากที่สุด คือ คนที่อยู่ในกรุงเทพฯ และปริมณฑล น้อยสุด คือภาคใต้ นอกจากนี้คนภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีเงินฝากในบัญชีน้อยที่สุด
5.ผู้ฝากเกือบทั้งหมดจะมีบัญชีเงินฝากออมทรัพย์ และผู้ฝากส่วนใหญ่ 88% จะฝากเงินไว้กับ ‘บัญชีออมทรัพย์’ เท่านั้น รวมทั้งนิยมฝากกับธนาคารพาณิชย์ไทยขนาดใหญ่เป็นหลัก นอกจากนี้ครึ่งหนึ่งของผู้ฝากจะมีเพียง 1 บัญชีเงินฝากและใช้ 1 สถาบันการเงิน
6.บัญชีเงินฝากออมทรัพย์ เป็นบัญชีมหาชนที่ใช้โดยคนทุกกลุ่มทุกวัย ขณะที่บัญชีเงินฝากประจำจะพบมากในกลุ่มวัยหลังเกษียณ รวมทังเงินส่วนใหญ่ของผู้ฝากทุกกลุ่ม ทุกวัย ทุกเพศ ทุกภาค จะฝากอยู่ในบัญชีอมมทรัพย์ เฉลี่ยประมาณ 93.3% ของเงินฝากในพอร์ตผู้ฝาก เพียง 6.3% ที่อยู่ในเงินฝากประจำ
