การที่กลุ่ม ตาลีบัน สามารถเข้ายึดครองพื้นที่จังหวัดต่างๆในอัฟกานิสถานได้ภายในระยะเวลาอันรวดเร็ว จนสุดท้ายสามารถยึดกรุงคาบูล และอำนาจของประธานาธิบดีอัชราฟ กานี ผู้นำอัฟกานิสถานได้สำเร็จเป็นสิ่งที่บรรดานักสังเกตการณ์จากหลายฝ่ายต่างคาดไม่ถึง หลังจากที่กองกำลังสหรัฐฯได้ประกาศถอนกำลังออกจากอัฟกานิสถานได้ไม่นาน ส่งผลให้กองทัพอัฟกานิสถานต้องล่มสลาย ซึ่งถือเป็นการปิดฉากภารกิจสงครามในอัฟกานิสถานที่กินระยะเวลาถึง 20 ปี นับตั้งแต่เกิดเหตุวินาศกรรม 11 กันยายน
แม้แต่ประธานาธิบดีโจ ไบเดน ผู้นำสหรัฐฯยังยอมรับว่าสถานการณ์ในอัฟกานิสถานเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว แต่ก็ยังคงยืนยันว่าการถอนกำลังทหารออกจากอัฟกานิสถานเป็นการตัดสินใจที่ถูกต้องแล้ว พร้อมกับบอกว่ากองทัพสหรัฐฯไม่อาจสู้รบ และสละชีพในสงคราม ที่กองทัพอัฟกานิสถานไม่เต็มใจที่จะสู้เพื่อตนเอง
ชาวอัฟกันจี้ตร.สากลล่าตัว ปธน.อัฟกานิสถาน หลังหนี ตาลีบัน พร้อมขนเงินหนีออกประเทศเต็มเฮลิคอปเตอร์
ส่วนสาเหตุที่ทำให้กลุ่มติดอาวุธตาลีบันสามารถบุกยึดครองพื้นที่ต่างๆในอัฟกานิสถานได้อย่างรวดเร็วมีปัจจัยต่างๆดังต่อไปนี้
-กลุ่มตาลีบันมีขนาดเล็ก แต่แข็งแกร่งและมีประสิทธิภาพมาก โดยขณะนี้มีนักรบอยู่กว่า 80,000 คน อีกทั้งยังมีกลุ่มติดอาวุธ และกลุ่มผู้สนับสนุนกลุ่มอื่นๆรวมอยู่ด้วย ซึ่งอาจทำให้กลุ่มตาลีบันมีจำนวนรวมอยู่ที่ 200,000 คน ซึ่งกองกำลังตาลีบันสามารถเอาชนะกองทัพอัฟกานิสถาน ซึ่งมีมากกว่า 300,000 คน แต่ที่ผ่านมา กองทัพและตำรวจอัฟกานิสถานอ่อนแอ และมีปัญหามากมาย ทั้งการทุจริตคอร์รัปชั่น การหนีทหาร โดยการทหารที่ถูกส่งไปยังพื้นที่ ซึ่งไม่ได้เกี่ยวข้องกับครอบครัวของตนมักละทิ้งหน้าที่ และไม่ยอมอยู่สู้รบเมื่อเกิดศึกสงคราม
-อาวุธบางส่วนที่กลุ่มตาลีบันยึดมาได้ล่าสุด หลังยุคสงครามโซเวียต-อัฟกานิสถานได้รับมอบจากสหรัฐฯ ซึ่งมีทั้งรถฮัมวี่ กล้องส่องในเวลากลางคืน ปืนกล เครื่องยิงลูกระเบิด และปืนใหญ่
-อย่างไรก็ดี แม้ว่าอัฟกานิสถานจะไม่ได้มีอาวุธที่ทันสมัยมาก หลังสิ้นสุดการรุกรานของโซเวียต แต่กลุ่มตาลีบันมีศักยภาพมากพอ และแสดงให้เห็นว่าแม้ว่าอาวุธจะคร่ำครึเพียงใดก็สามารถเอาชนะกองกำลังที่มีอาวุธเหนือกว่าได้
-ความรู้แบบชาวบ้านและความคุ้นเคยกับสภาพภูมิประเทศทำให้กลุ่มตาลีบันมีความได้เปรียบเหนือกองกำลังต่างชาติ
-กลุ่มตาลีบันได้ขยายแนวบุกยึดครอง โดยวางแผนยึดครองเน้นพื้นที่ทางตอนเหนือและตะวันตกเป็นหลัก ซึ่งไม่ใช่ฐานที่มั่นเดิมของกลุ่มที่อยู่ทางตอนใต้ ก่อนที่จะยึดกรุงคาบูล เมืองหลวงได้สำเร็จ
-กลุ่มตาลีบันสามารถยึดครองจุดข้ามพรมแดน และด่านตรวจสำคัญหลายแห่งได้สำเร็จ
-ตาลีบันได้ค่อยๆพุ่งเป้าสังหารเจ้าหน้าที่ นักเคลื่อนไหวด้านสิทธิมนุษยชน และผู้สื่อข่าวคนสำคัญไปทีละคน โดยได้ทยอยปิดปากกำจัดกลุ่มคนเหล่านี้ในช่วง 20 ปีที่ผ่านมา
ย้อนรอยเส้นทางอำนาจกลุ่ม ตาลีบัน ก่อนผงาดกุมอำนาจอีกครั้งในอัฟกานิสถาน
ขณะที่เมื่อวานนี้ (18 ส.ค.64) กลุ่มตาลีบันได้จัดการแถลงข่าวครั้งแรก หลังเข้ายึดอำนาจในกรุงคาบูลได้สำเร็จ โดยสาระสำคัญของของแถลงการณ์กลุ่มตาลีบันระบุว่า ทางกลุ่มจะเดินหน้าจัดตั้งรัฐบาล และจะมีการประกาศรายชื่อคณะรัฐบาลเมื่อเสร็จสิ้น ผู้หญิงจะมีบทบาทภายในสังคม ซึ่งแปลว่าผู้หญิงออกไปทำงานนอกบ้านได้ภายใต้กรอบของกฎหมายอิสลาม แต่ไม่ได้ขยายความว่าจะมีการปฏิบัติอย่างไร
นอกจากนี้ กลุ่มตาลีบันให้สัญญาว่าจะเคารพการทำหน้าที่ของสื่อมวลชน โดยให้สื่อยังคงทำงานได้อย่างอิสระและเสรี แต่ได้เตือนว่าสื่อไม่ควรตั้งตัวเป็นศัตรูของตาลีบัน
ขณะเดียวกันกลุ่มตาลีบันจะไม่ให้อัฟกานิสถานเป็นแหล่งซ่องสุมของกลุ่มนักรบอัลกออิดะห์ หรือกลุ่มหัวรุนแรงต่างๆ โดยจะไม่ให้ใช้อัฟกานิสถานเป็นเครื่องมือทำร้ายใคร
สลด! ชาวอัฟกันดับ 8 ราย ขณะแย่งขึ้นเครื่องบินอพยพออกนอกประเทศ หลัง ตาลีบัน ยึดเมืองหลวง
