คนรุ่นใหม่ กับวัฒนธรรมและความเชื่อเคลื่อนไปตามยุคสมัย บรรทัดฐานทางสังคมและความเชื่อเรื่องบาปบุญของคนแต่ละช่วงอายุจึงห่างกันออกไปเรื่อยๆ งานวิจัยเปิดเผยว่าคนรุ่นใหม่นั้นชอบทำทานให้คนที่เดือดร้อนมากกว่าทำบุญให้แก่ศาสนาที่ตนนับถือ ซึ่งผู้เขียนมองว่าสอดคล้องกับการที่คนรุ่นใหม่นั้นไม่นิยมนับถือศาสนาในปัจจุบัน แต่เบนเข็มไปมีหลักยึดมั่นอื่นๆ ในการดำรงชีวิตแทน อาทิ การเคารพสิทธิมนุษยชน การเชื่อตามฐานคิดปรัชญา เป็นต้น
สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย หรือ ทีดีอาร์ไอ เผยผลวิจัย การสำรวจความพึงพอใจชีวิตของคนไทยกับความเห็นต่อบรรทัดฐานทางสังคม และความชอบนโยบายสาธารณะ นำโดย รศ.ดร. วรวรรณ ชาญด้วยวิทย์ อาจารย์คณะเศรษฐศาสตร์มหาวิทยาลัยขอนแก่น และที่ปรึกษาสถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย
รายงานผลการวิจัย ระบุว่า โดยปกติเราจะเห็นว่าคนรุ่นพ่อแม่เป็นผู้คัดสรรว่าจะส่งต่อคุณค่าทางสังคม ความเชื่อ ความรู้ และการปฏิบัติใดบ้างไปยังลูกหลาน ผลการสำรวจจะช่วยสะท้อนว่าการเป็นสื่อกลางของคนรุ่นพ่อแม่ (โดยเฉพาะ รุ่น Baby boom (เกิดปี 2489-2507)) สามารถส่งต่อเรื่องใดบ้างไปยังลูกหลาน (โดยเฉพาะรุ่น Gen X (เกิดปี 2508-2522) และ Gen Y (เกิดปี 2523-2539)
บรรทัดฐานทางสังคมที่อยู่คู่ครอบครัวไทยและการส่งต่อได้สำเร็จจากรุ่นสู่รุ่นคือ เรื่องลูกหลานต้องมีความกตัญญูและทำหน้าที่ดูแลพ่อแม่และผู้สูงอายุในครอบครัว 95% ของรุ่น Baby boomer เห็นว่าลูกหลานต้องกตัญญู และระดับความเห็นด้วยยังสูงมาถึงรุ่นหลัง คือรุ่น Gen X 90% และรุ่น Gen Y 82% ดังนั้น จึงไม่แปลกอะไรที่ในช่วงโควิด-19 คนจำนวนมากให้ความร่วมมือป้องกันอย่างเข้มแข็งเพราะเป็นห่วงพ่อแม่และผู้สูงอายุที่บ้านจะเจ็บป่วยซึ่งตรงข้ามกับสังคมตะวันตก
เมื่อลองดูการโพสต์ข้อความในทวิตเตอร์พบข่าวการถกเถียงในสหรัฐอเมริกาว่า ถ้ามีผู้สูงอายุตายจากโควิด ลูกหลานบางคนดีใจว่าจะได้ย้ายจากห้องใต้ดิน (ไม่มีแสงแดดและหนาว) ขึ้นไปอยู่ชั้นบนของบ้านแต่สิ่งที่รุ่นพ่อแม่มีอิทธิพลน้อยลงต่อความคิดของลูกหลานคือความเชื่อเรื่องบาปบุญที่ส่งต่อระหว่างชาตินี้ชาติหน้า
รุ่น Baby boomer เพียง 15-18% ไม่เห็นด้วยว่าคนที่เกิดมามีร่างกายและจิตใจสมบูรณ์ หรือว่าร่ำรวยในชาตินี้เพราะชาติที่แล้วทำบุญไว้มาก ความไม่เห็นด้วยสูงขึ้นสำหรับคนรุ่นหลัง รุ่น Gen X ไม่เห็นด้วย 19-25% รุ่น Gen Y ไม่เห็นด้วย 28-31% แต่อย่างไรก็ดีคนทุกรุ่นก็ยังชอบทำบุญทำทานเพราะเห็นว่าทำแล้วรู้สึกสบายใจดี
ที่สำคัญคือ คนรุ่น Gen Y ชอบทำทานให้คน มากกว่าทำบุญให้แก่ศาสนาที่ตนนับถือ แม้แต่เรื่องพิธีกรรมที่รุ่น Baby boomer ทำตามกันมาถึงปัจจุบัน คนรุ่น Gen Y ก็เห็นด้วยน้อยลงอย่างชัดเจน ซึ่งนอกจาก งานแต่ง งานบวช และงานศพแล้ว 25% ของคนรุ่น Gen Y ไม่เคยร่วมกิจกรรมทางศาสนาอย่างอื่นๆ เลยในปีที่ผ่านมา และอีก 39% เคยร่วมบ้างบางครั้ง
ชีวิตความเป็นอยู่ในครอบครัวที่เปลี่ยนไปทำให้คนยอมรับการเป็นครอบครัวเลี้ยงเดี่ยวมากขึ้น คนรุ่น Gen X และ Gen Y เริ่มชินและรับได้กับการที่ผู้หญิงสามารถเป็นได้ทั้งพ่อและแม่ โดยไม่จำเป็นต้องแต่งงานหรือมีสามี ประมาณ 30% ของคนรุ่น Baby boomer ไม่เห็นด้วยกับการหย่าถ้าอยู่ด้วยกันไม่มีความสุขคนรุ่นนี้เห็นว่าให้อดทนต่อไป
ขอบคุณข้อมูลจาก : ความพึงพอใจในชีวิตของคนไทย ในมุมมองแต่ละ Gen
