พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ทรงมีพระปรีชาสามารถหลากหลายด้าน อย่างที่เราพสกนิกรชาวไทยทราบกันดี โดยเฉพาะในด้านศิลปะทุกแขนง ทั้งดนตรี จิตรกรรม และถ่ายภาพ
ถ้าจะกล่าวถึงศิลปกรรมในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร จิตรกรรม เป็นศิลปะอีกประเภทหนึ่งที่พระองค์ทรงสนพระราชหฤทัยมาก กระทั่งได้ทรงฝึกฝนเขียนภาพด้วยพระองค์เอง และทรงศึกษาจากตำราต่าง ๆ ทั้งที่ทรงซื้อด้วยพระองค์เองและที่มีผู้ทูลเกล้าฯ ถวาย
จิตรกรรมฝีพระหัตถ์ของพระองค์เท่าที่ปรากฏ แบ่งออกเป็น 3 ลักษณะใหญ่ ๆ ด้วยกัน คือ ภาพแบบเหมือนจริง (Realistic) ภาพแบบคตินิยมแบบเอ็กซ์เพรสชั่นนิสต์ (Expressionism) และที่ได้เห็นกันช่วงหลังเป็นศิลปะแบบนามธรรม (Abstractionism) จิตรกรรมฝีพระหัตถ์ซึ่งแบ่งออกเป็นแนวทางต่าง ๆ ดังกล่าวนั้น มิได้หมายความว่า พระองค์ทรงเขียนตามวิธีการในศิลปะนั้น หากแต่ลักษณะการแสดงออกเป็นไปในแบบอย่างที่ใกล้เคียงกัน
เทคนิคที่ทรงใช้มากในการเขียนภาพคือ เทคนิคสีน้ำมันบนผ้าใบ พระองค์รับสั่งเกี่ยวกับการเขียนภาพของพระองค์ว่าทรงวาดเอง มิได้ทรงปล่อยให้แบบหรือแนวทางของผู้ใดเข้ามามีอิทธิพลต่อกับงานเขียนภาพ และในการวาดภาพนั้น ก็ทรงวาดอย่างนักวาดภาพสมัครเล่น คือ ทรงวาดตามที่พระราชหฤทัยนึกจะวาด มิได้ทรงคำนึงถึงทฤษฎีหรือกฎเกณฑ์อันใด ผลงานของพระองค์ท่านออกมาจากพระจินตนาการของพระองค์เอง ฉะนั้น เมื่อชมภาพเขียนฝีพระหัตถ์ก็จะเห็นชัดแจ้งถึงลักษณะที่เป็นอิสระ เฉพาะตัว
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ทรงงานจิตรกรรมตั้งแต่ขึ้นครองราชย์จนถึงราว ๆ พุทธศักราช 2510 ก็มิได้ทรงเขียนภาพอีก เพราะทรงมีพระราชภารกิจด้านอื่นที่ต้องทรงเอาพระราชหฤทัยใส่เพิ่มมากขึ้นกว่าเดิม ทรงอุทิศเวลาส่วนใหญ่เพื่อประชาชน เสด็จฯ ทรงเยี่ยมราษฎรและทรงเข้าร่วมแก้ไขปัญหาความเดือดร้อนของราษฎร ทรงมีพระราชดำริให้จัดตั้งโครงการพัฒนาในด้านต่าง ๆ อีกจำนวนมาก เพื่อให้พสกนิกรของพระองค์มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นกว่าเดิม แต่ถึงแม้พระองค์จะมิได้ทรงงานจิตรกรรมเพิ่มเติม ก็ปรากฏว่ามีภาพจิตรกรรมฝีพระหัตถ์ที่เผยแพร่แล้วจำนวน 47 ภาพ และที่ยังไม่เคยเผยแพร่อีกจำนวนประมาณ 60 ภาพ
ด้วยสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ ไบรท์ออนไลน์ขออัญเชิญ “จิตรกรรมฝีพระหัตถ์ รัชกาลที่ 9” บางส่วนมาให้ทุกท่านได้ชื่นชม เพื่อน้อมรำลึกถึงพระองค์ท่าน
ขอบคุณข้อมูลจาก รวมใจภักดิ์ รักสามัคคี ทำความดีถวายในหลวง
บทความที่เกี่ยวข้อง
“ภาพถ่ายฝีพระหัตถ์” รัชกาลที่ 9
