ผศ. ดร. ปริญญา เทวานฤมิตรกุล รองอธิการบดีฝ่ายความยั่งยืนและบริหารศูนย์รังสิต มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ให้สัมภาษณ์พิเศษ The Space Someone ถึงความศักดิ์สิทธิ์ของ “กฏหมายไทย” ที่หายไปตอนไหน ?
โดยระบุว่า ถ้าใครที่ทำความผิด แล้วศาลพิพากษาให้จ่ายค่าปรับ แต่เขาไม่มีเงินจ่ายค่าปรับ กฎหมายอาญาของเรา บอกว่า ให้จำคุกแทนการจ่ายค่าปรับ สุดท้ายเรือนจำก็ล้น การที่เรือนจำล้นเป็นตัวชี้วัดความล้มเหลว ของกระบวนการยุติธรรม
ถามว่า กฎหมายมีไปเพื่ออะไร คือ สังคมอยู่ร่วมกัน จะต้องมีกติกา เราอยู่ร่วมกันกับผู้อื่น มันจะมีการกระทบกระทั่ง เลยต้องมีกติกาการอยู่ร่วมกันใช่ไหม นี่คือ กฎหมาย
ปัญหาสำคัญคือ 1. ใครเป็นคนออกกฎหมาย หลักโดยทั่วไป ใครมีอำนาจ ก็เป็นผู้ออกกฎหมาย ทีนี่ประเทศที่เป็นประเทศประชาธิปไตย ก็ประชา เป็นเจ้าของ อธิปไตย ดังนั้น ถ้าประเทศที่เป็นระบอบประชาธิปไตย ก็ประชาชนเป็นคนออกกฎหมาย ออกโดยตรงไม่ได้ ก็ออกโดยการเลือกตัวแทนไปเป็นผู้แทนในสภา เพราะกฎหมายต้องออกมาจากสภา ถามว่า ระบอบการปกครองเป็นประชาธิปไตยหรือไม่ ดูตรงไหนครับ ? ดูว่า กฎหมายประชาชนออกหรือเปล่า
แล้วถ้ากฎหมายไม่ธรรม ต้องทำอย่างไร กฎหมายต้องปฏิบัติต่อทุกคน อย่างเสมอหน้ากัน ไม่ว่าเขาจะเป็นใคร ถ้าใครทำผิดกติกาขึ้นมา ต้องได้รับการปฏิบัติอย่างเสมอกัน ดังนั้นการที่เราปฏิบัติกับคนจนอย่างหนึ่ง คนมีเงินอย่างหนึ่ง การประกันตัวต้องใช้เงิน โทษสูงสุดประหารชีวิต = 8 แสนบาท โทษสูงสุดจำคุกตลอดชีวิต = 6 แสนบาท โทษสูงสุด 20 ปี = 4 แสนบาท ต่ำกว่านั้นก็ปีละ 2 หมื่นบาท 10 ปีก็ปีละ 2 แสนบาท ผมถามว่า ประเทศไทย มีใครบ้างที่จะมีเงิน 8 แสนบาท, 6 แสนบาท, 4 แสนบาท แล้วคนจนมีไหม ? ไม่มี…ก็ติดคุกไป
ทราบไหมว่า ในประเทศไทยของเรา ถ้าใครที่ทำความผิดแล้วศาลพิพากษาให้จ่ายค่าปรับ แต่เขาไม่มีเงินจ่ายค่าปรับ กฎหมายอาญาบอกว่า ให้จำคุกแทนการจ่ายค่าปรับ อันนี้มันแปลกมาก คนสองคน นาย ก. กับ นาย ข. ทำความผิดเหมือนกันศาลพิพากษาปรับเงิน 1 หมื่นบาท ทั้งนาย ก. และ นาย ข. นาย ก. มีเงินจ่าย ก็วางเงินจ่ายไป เรียกว่า รับโทษเรียบร้อยเพราะจ่ายเงินค่าปรับไปแล้ว
ส่วนนาย ข. ไม่มีเงิน ต้องจำคุก = วันละ 5 ร้อยบาท ค่าปรับ 1 หมื่นบาท = จำคุก 20 วัน สรุปนาย ข. ต้องจำคุกเพราะจน เรือนจำสร้างมาเพื่อขังคนแค่ 1 แสนห้าหมื่นคน แต่คนจำคุกจริงๆ ทั้งหมด 3 แสนเจ็ดหมื่นคน ล้นไปจำนวนสองเท่ากว่าคน ส่วนมากจะเป็นคนที่ฐานะไม่ดี การที่เรือนจำล้นเป็นตัวชี้วัด…(ขอโทษครับ) ขอพูดแรงๆแบบอาจารย์สอนกฎหมาย เป็นตัวชี้วัดความล้มเหลวของกระบวนการยุติธรรม ดังนั้นกระบวนการยุติธรรมของประเทศไทยต้องตั้งคำถามมากๆ ว่าทำไมเรือนจำถึงมีคนจนจำคุกมากเหลือเกิน
3.จะบังคับใช้กฎหมายได้อย่างไร กติกาที่ดีๆ ควรจะเป็นกติกาในการอยู่ร่วมกัน ปรากฏว่า บางทีใช้บังคับไม่ได้ หรือกฎหมายไม่ศักดิ์สิทธิ์ ในการให้สินบนแก่เจ้าหน้าที่ตำรวจจราจร 3 ใน 4 เกิดจากฝ่ายผู้ที่ทำผิดกฎจราจรเป็นผู้เสนอ ฝ่ายเจ้าหน้าที่ที่เป็นคนเริ่มต้นเรียกเงิน แค่ 1 ใน 4 แล้วเราก็ไปว่า ตำรวจ ทั้งที่เราเป็นสาเหตุของปัญหาเอง เรามาช่วยกันดูดีกว่า กฎหมายไหนที่ยังเลื่อมล้ำอยู่ ผมถามว่า จับคนมาจำคุกไปเพื่ออะไร
The Space : Someone คุยกับ ซิโก้ เบื้องหลังฟุตบอลไทย ที่ไม่เคยเปิดเผยที่ไหน
ต้องมาหาที่นอนให้เขา ต้องมาหาอาหาร ปัจจัย 4 เสื้อผ้าให้เขา ก็ให้เขาบริการสังคมไปแทนค่าปรับ การใช้เงินเป็นหลักทรัพย์ในการประกันตัวที่เป็นเรื่องใหญ่ ผมคิดว่า ทำอย่างไรให้เรื่องเหล่านี้ได้หมดไป ดังนั้น ต้องเปลี่ยนวิธีการ
ไม่มีใครในประเทศไทยมาบูรณาการ กระบวนการยุติธรรม ทุกเรื่องที่แก้ไม่สำเร็จ ก็คือปัญหาแบบเดียวกัน ทุกคนต่างคนต่างทำ แล้วเรื่องใหญ่ของกระบวนการยุติธรรม คือ กระทรวงการยุติธรรม ดูแลแค่เรือนจำ กับ คุมประพฤติ ดังนั้นตำรวจก็ทำไป อัยการก็ทำไป ศาลก็ทำไป สุดท้ายเรือนจำก็ล้น มันก็ต้องเป็นเรื่องง่ายๆ
The Space : Someone คุยกับ ท็อป จิรายุส พ่อมดการเงินไทย (คลิป)
คือ ให้เกิดความเป็นธรรมในการอยู่ร่วมกัน และไม่เลื่อมล้ำในการบังคับใช้กฎหมาย ตรงไหนมีปัญหาก็แก้ไข มาดูว่า การบังคับใช้กฎหมายตรงไหนไม่ดี มาดูว่า การตัดสินคดีตรงไหนมีปัญหา มันจะเกิดการบูรณาการ ทำนองเดียวกันเลย ถ้าเรื่องอื่นบูรณาการปัญหาจะแก้ไขได้หมด ทนไม่ได้กับความอยุติธรรม แล้วก็ลุกขึ้นมาเปลี่ยนแปลง
คดีของเสือดำเป็นตัวอย่าง ถ้าเหตุการณ์นี้ เกิดขึ้นก่อนหน้านี้ ในสมัยที่ยังเป็นกล้องฟิล์มอยู่ เจ้าหน้าที่ก็จะถ่ายรูปนั้นไว้ แต่ฟิล์ม กว่าจะเอามาล้างในเมือง กว่าจะเอามาตีพิมพ์ลงหนังสือพิมพ์ บางทีฟิล์มอาจจะไม่ได้ออกจากป่าด้วยซ้ำไป แต่นี่…เขาใช้กล้องถ่ายเลย 1 ชม.ต่อมา กลับถึงที่ทำการ มีสัญญาณอินเตอร์เน็ตก็โพสต์ลงเลย และสังคมทั้งสังคม ก็พากันจับตามอง ห้ามเบี้ยว
The Space : Someone ศ.ดร. สุชัชวีร์ สุวรรณสวัสดิ์ ปัญหารถติดกทม. แก้ไขได้
ต่อให้รวยแค่ไหนก็ไม่รอด กระบวนการยุติธรรมทั้งกระบวนการ จะลูบหน้าเป่าจมูกก็ไม่ได้อีกต่อไป เพราะสังคมจับตาดูอยู่ คดีชนแล้วหนี ก็แบบเดียวกัน อัยการอยู่ดีๆก็สั่งไม่ฟ้อง แต่สังคมไม่ยอม เป็นเรื่องน่าดีใจว่ามีผู้คนในสังคม จะมีเรื่องเดียวที่เปลี่ยนแปลงไม่สำเร็จ คือเรื่อง…ผมจะบอกว่า เราทุกคนสามารถสร้างความเปลี่ยนแปลงได้ เรานั่นแหละ
ต้องช่วยกันทำให้กฎหมายสักดิ์สิทธิ์ ทำผิดกฎจราจรครั้งต่อไป ก้ต้องไม่ใช้เส้น ต้องเลิกยัดเงินตำรวจ จากนี้ไปเคารพกฎจราจรซิครับ และถ้าผิดขึ้นมา ก็ต้องยอมรับ เราชอบบอกอะไรรู้ไหมครับถ้าเราโดนจับ คันนั้นก็เร็ว ไม่เห็นไปจับบ้าง คันนั้นก้ไม่ใส่หมวกกันน็อค ทำไมไม่จับบ้าง จับแต่ผมทำไม มันเป็นอย่างนี้ไง
ดังนั้น ผมคิดว่าเราสร้างการเปลี่ยนแปลงได้ ถ้าอยากให้อยู่ร่วมกันในสังคม โดยสงบสุขและสันติ มันมีกฎหมายอยู่แล้ว ที่เราจะได้ถูกปฏิบัติอย่างเสมอกัน เราก็ต้องช่วยกันทำให้มันศักดิ์สิทธิ์ด้วยการเคารพกฎหมาย ข้อไหนไม่ดีก็ช่วยกันแก้ แต่เบื้องต้นก็ต้องว่ากันตามกฎหมายใช่ไหมครับ เหมือนฟุตบอล ฟุตบอลมันขัดแย้งกันอยู่แล้ว 2 ทีมต้องการชนะ แต่แข่งกันได้ เพราะทำตามกติกา กติกาไม่ดี ก็แก้กติกา เราอย่าเอาแต่ไปว่าคนอื่น เราเคารพกฎหมายหรือยัง ถ้าทำผิดขึ้นมา ยอมรับผลที่ตามมาไหม นี่คือการเปลี่ยนแปลงที่เริ่มด้วยตัวเรา
