หากตัวหนังสือเป็นเรื่องที่คนในยุคปัจจุบันไม่นิยมใช้เวลาอยู่ด้วยนาน ๆ การใช้ภาพถ่ายซึ่งเป็นงานศิลปะถ่ายทอดเรื่องราวผ่านมุมมองหลังเลนส์ของช่างภาพที่ทำหน้าที่กดชัตเตอร์ ก็ดูเป็นวิธีที่น่าสนใจและใกล้กับวิถีชีวิตของคนในยุคปัจจุบัน
มูลนิธิแม่ฟ้าหลวง ในพระบรมราชูปถัมภ์ ร่วมกับ มิวเซียมสยาม จัดงานนิทรรศการภาพถ่าย “Change” การเปลี่ยนแปลงผ่านแรงบันดาลใจจากดอยสู่เมือง ถ่ายทอดเรื่องราวการพัฒนาด้านต่าง ๆ ในพื้นที่ โครงการพัฒนาดอยตุง ซึ่งเป็นพื้นที่ทรงงาน อันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดเชียงราย ผ่านมุมมองของ 3 ศิลปินช่างภาพรุ่นใหม่ ที่มีผลงานโด่งดังทั้งในและต่างประเทศ สื่อสารผ่านภาพถ่ายอันเป็นเอกลักษณ์ พร้อมแชร์เทคนิคและมุมมองการถ่ายภาพในมิติต่าง ๆ
ในนิทรรศการดังกล่าว ยังมีจัดเวลาเสวนาหัวข้อ “Photo Talk : พูดด้วยภาพ” ร่วมด้วย ธัญธร์รัตน์ โพธานันท์ ผู้อำนวยการฝ่ายสื่อสารองค์กร มูลนิธิแม่ฟ้าหลวงฯ กล่าวถึงวัตถุประสงค์ของการจัดงานในครั้งนี้ว่า นิทรรศการภาพถ่าย “Change” ถือเป็นความร่วมมือครั้งสำคัญระหว่าง มูลนิธิแม่ฟ้าหลวงฯ และมิวเซียมสยาม จัดนิทรรศการภาพถ่ายที่สะท้อนเรื่องราวการพัฒนาด้านต่าง ๆ ในพื้นที่ โครงการพัฒนาดอยตุงฯ เพื่อเป็นการเผยแพร่งานพัฒนาในด้านต่าง ๆ ของมูลนิธิแม่ฟ้าหลวงฯ ซึ่งเป็นองค์กรเพื่อสังคมที่ดำเนินงานด้านการพัฒนาเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม และสิ่งแวดล้อม ตามหลักการทรงงานของ “สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี” หรือ “สมเด็จย่า” ผ่านกรอบแนวคิดการพัฒนา “3S Model” (สามเอส โมเดล) แบ่งการพัฒนาเป็น 3 ระยะ ได้แก่ อยู่รอด พอเพียง ยั่งยืน เป็นแกนหลักในการดำเนินงานเพื่อ “ช่วยเขา…ให้เขาช่วยตัวเขาเอง” ตามพระราชปณิธานของ สมเด็จย่า สอดคล้องกับ “เป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืน” (SDG Goals) ของสหประชาชาติที่เป็นเป้าหมายร่วมกันของประเทศสมาชิกทั่วโลก
“โครงการสำคัญของมูลนิธิ คือ โครงการพัฒนาดอยตุง (พื้นที่ทรงงาน) อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ก่อตั้งเมื่อปี 2531 จากสภาพป่าเสื่อมโทรม ชุมชนมีสภาพความเป็นอยู่อย่างยากจนแร้นแค้น และยังมีกองกำลังควบคุมพื้นที่ ทำให้ชาวบ้านต้องหาทางรอดด้วยการประกอบอาชีพผิดกฎหมาย เช่น การทำไร่เลื่อนลอย การปลูกฝิ่น ค้ายาเสพติด การค้ามนุษย์ แต่สมเด็จย่า ทรงใช้หลักการพัฒนาดังกล่าวเข้าไปช่วยทำให้ชาวบ้านในพื้นที่เลิกปลูกฝิ่น เลิกค้ายาเสพติด และหันมาประกอบอาชีพที่ยั่งยืน โดยดำเนินงานมากว่า 30 ปี สามารถสร้างรายได้ให้ชุมชนเพิ่มขึ้นถึง 28 เท่า จนกลายเป็นโครงการต้นแบบที่ได้รับการยอมรับและถูกขยายผลสู่การพัฒนาไปยังชุมชนอื่น ๆ ทั่วโลก นอกจากนี้ ยังมีโครงการต้นแบบที่น่าสนใจอื่น ๆ ได้แก่ อุทยานศิลปะวัฒนธรรมแม่ฟ้าหลวง หอฝิ่น อุทยานสามเหลี่ยมทองคำ พระตำหนักดอยตุง สวนแม่ฟ้าหลวง หอแห่งแรงบันดาลใจ และสวนรุกขชาติแม่ฟ้าหลวงดอยช้างมูบ”ผู้อำนวยการฝ่ายสื่อสารองค์กร มูลนิธิแม่ฟ้าหลวงฯ กล่าว
สำหรับภาพถ่ายที่ถูกนำมาจัดแสดงในครั้งนี้มีทั้งหมด 38 ภาพ เป็นฝีมือการลั่นชัตเตอร์ของ 3 ช่างภาพรุ่นใหม่ ได้แก่ รัมภาพร วรสีหะ อาจารย์พิเศษมหาวิทยาลัยกรุงเทพ ช่างภาพสาวที่มีมุมมองการถ่ายภาพที่เป็นเอกลักษณ์, วีระกิตติ์ ชื่นภาณุวัฒน์ ช่างภาพสาย Commercial ที่โด่งดังในโลกออนไลน์ และ กัณกวี กาญจนะเดชะ ช่างภาพสาย City Scape ที่โด่งดังในต่างประเทศ
กัณณกวี กาญจนเดชะ กล่าวถึงการทำงานครั้งนี้ว่า แรงบันดาลใจสำคัญที่ได้กลับมา คือ “สมเด็จย่า” ท่านทรงงานเพื่อช่วยเหลือชาวบ้านที่มุ่งสร้างการเปลี่ยนแปลงและพัฒนาในพื้นที่ดอยตุง จากภูเขาหัวโล้นสู่พื้นที่อุดมสมบูรณ์ ชาวบ้านมีงานทำ ชาวบ้านภูมิใจและสามารถพึ่งพาตนเองได้
ด้าน อาจารย์รัมภาพร วรสีหะ ได้บอกเล่าถึงความรู้สึกว่า ปกติถ้าไปเที่ยวดอยตุง จะรู้แค่ว่ามีสวนดอกไม้ที่สวยงาม มีมุมถ่ายรูปมากมาย แต่พอได้รู้ถึงการทำงานด้านการพัฒนาที่ยิ่งใหญ่ที่เป็นเบื้องหลังความสวยงามเหล่านี้ ซึ่งเป็นแนวทางในการทรงงานของ “สมเด็จย่า” ทำให้รู้สึกตื้นตันและเกิดเป็นแรงบันดาลใจที่อยากสื่อสารออกมาเป็นภาพถ่ายที่เราถนัดให้ทุกคนได้เห็น โดยนิทรรศการครั้งนี้เลือกที่จะแสดงภาพออกมาในรูปแบบของการจับคู่ภาพ เปรียบเทียบเส้น แสง ให้สะท้อนการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นจากการพัฒนาอย่างแท้จริง
เช่นเดียวกับ วีระกิตติ์ ชื่นภาณุวัฒน์ เปิดเผยว่า การขึ้นไปทำงานครั้งนี้รู้สึกประทับใจมาก ตั้งแต่ อากาศ สภาพแวดล้อม และการทำงานของ มูลนิธิฯ และ ชาวบ้านในพื้นที่ ทำให้อยากส่งต่อความรู้ ความสุข ที่ได้จากชุมชน ถ่ายทอดออกมาเป็นผลงานให้คนในเมืองได้รู้สึกภูมิใจไปด้วยกัน ส่วนเทคนิคการถ่ายภาพในครั้งนี้ใช้การจัดองค์ประกอบแบบจุดตัด 9 ช่อง มาสร้างความน่าสนใจเรียงร้อยออกมาเป็นเรื่องราวต่าง ๆ เรียกว่างานนี้ได้เสพศิลป์ อิ่มเทคนิค ไปกับผลงานการพัฒนาในแง่มุมต่าง ๆ ของมูลนิธิแม่ฟ้าหลวงฯ ผ่านนิทรรศการสุดสร้างสรรค์กันอย่างเต็มที่
ภาพไฮไลท์ของนิทรรศการที่นำมาจัดแสดงครั้งนี้ อาทิ “ภาพเส้นสีในหอแห่งแรงบันดาลใจ” สร้างสรรค์โดย อาจารย์รัมภาพร เป็นภาพเส้นสีในหอแห่งแรงบันดาลใจ หอที่บันทึกพระราชประวัติและเรื่องราวของราชสกุลมหิดลเป็นสถานที่สร้างแรงบันดาลใจให้ผู้คน จากหลักการอภิบาลพระราชโอรสและพระราชธิดาของสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
“ภาพพลังของคน” โดย วีระกิตติ์ เป็นภาพที่แสดงให้เห็นถึงพลังของกี่ ซึ่งเป็นอุปกรณ์หลักในการผลิตผ้าทอ และพลังของคนผู้สร้างสรรค์ชิ้นงาน ภาพนี้ถูกบันทึกที่ศูนย์ผลิตและจำหน่ายงานมือ แหล่งผลิตผ้าทอคุณภาพเยี่ยมจาก ภูมิปัญญาท้องถิ่น ของมูลนิธิแม่ฟ้าหลวงฯ
ด้าน กัณณกวี กาญจนเดชะ สร้างสรรค์ที่มีชื่อว่า “แสงสุดท้ายที่ปลายยอดเขา” ถ่ายที่สวนรุกขชาติแม่ฟ้าหลวง ดอยช้างมูบ อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย ฉายให้เห็นการทับซ้อนของภูขาน้อยใหญ่ สูงต่ำ ล้วนงดงาม ที่นี่เป็นอีกหนึ่งพื้นที่ ที่ได้มีการเปลี่ยนแปลงจากเส้นทางลำเลียงยาเสพติดสู่พื้นที่พัฒนาภายใต้โครงการพัฒนาดอยตุงฯ
สัมผัสเรื่องราวของการพัฒนาผ่าน นิทรรศการ “Change ถ่ายทอดการเปลี่ยนแปลงผ่านแรงบันดาลใจจากดอยสู่เมือง” โดย มูลนิธิแม่ฟ้าหลวง ในพระบรมราชูปถัมภ์ ร่วมกับ มิวเซียมสยาม เปิดให้ประชาชนที่สนใจเข้าชม โดยไม่มีค่าใช้จ่าย ในระหว่างวันเสาร์ที่ 16 มีนาคม 2562 – วันอาทิตย์ที่ 31 มีนาคม 2562 เวลา 10.00 – 18.00 น. (ปิดให้บริการทุกวันจันทร์) ณ ชั้น 1 มิวเซียมสยาม ติดตามรายละเอียดได้ที่ www.maefahluang.org แฟนเพจเฟสบุค มูลนิธิแม่ฟ้าหลวง ในพระบรมราชูปถัมภ์ หรือ ฝ่ายสื่อสารองค์กร มูลนิธิแม่ฟ้าหลวงฯ โทร. 02 252 7114 ต่อ 332
