อมก๋อย แหล่งอารยธรรมชาวเขาโบราณ และชุมทางการค้าแห่งขุนเขาที่หลายคนยังไม่รู้ กับเรื่องราวที่น่าสนใจมากมายที่ยังรอการค้นหา
อมก๋อย ชื่อที่หลายคนเพิ่งจะเคยได้ยินมาเมื่อไม่นานมานี้ จากการที่พิมรี่พาย ยูทูบเบอร์ชื่อดัง ได้ขึ้นไปเพื่อบริจาคสิ่งของให้กับเด็กๆ ที่หมู่บ้านแม่เกิบ พร้อมกับการติดตั้งแผงโซลาร์เซลล์ ที่ทำให้กลายเป็นประเด็นร้อนแรง กระตุกเรื่องราวในอดีตขึ้นมา ทั้งเรื่องของ โครงการติดตั้งแผงโซลาร์เซลล์ 45 ล้านบาท เห็นภาพขนาดเท่าแผงปลา อุ๊ย ขนาดมหึมาที่ถูกแชร์ว่อนอินเทอร์เน็ต พร้อมทั้งยังมีคนใหญ่คนโตตั้งข้อกล่าวหาว่าชาวบ้านแม่เกิบว่าเป็นผู้บุกรุกเข้าไปที่ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ทำเอาขบขันกันสนั่นโลกออนไลน์จนได้ฉายาไปว่านักร้อง เพราะร้องเรียนมมันทุกเรื่องกันเลยทีเดียว แต่เรื่องราวเหล่านี้มันเป็นเรื่องที่ละเอียดอ่อนและยังคงต้องหาข้อมูลหลักฐานมายืนยันกันอีกมากมาย เอาเป็นว่าในครั้งนี้เราจะพักเรื่องนี้ไว้ก่อน แล้วมารู้จักกับสถานที่แห่งนี้ให้มากขึ้นกับ “อมก๋อย ชุมทางการค้าแห่งขุนเขา พื้นที่ร่วมพุทธ-ผี ยุคล้านนา”
ถ้าหากทุกคนลองย้อนเวลากลับไปก่อนจะเกิดดราม่าต่างๆ ที่หนักหน่วง ชวนปวดหัวนี้ไป จนถึงยุคหนึ่งของอมก๋อยที่อาจเรียกว่า เป็นดินแดนโบราณของชาวเขา ซึ่งครั้งหนึ่งเมื่อหลายพันปีมาแล้ว จากหลักฐานทางโบราณคดีมากมายที่เข้ามาช่วยยืนยันให้เห็นชัดขึ้นว่า พื้นที่ราบของอมก๋อยเป็นของคนเมือง ส่วนบนภูเขานั้นเป็นที่อยู่อาศัยของชาวลัวะโบราณ และเดิมทีแล้วคำว่า ‘อมก๋อย’มาจากภาษาลัวะ ซึ่งอมแปลว่า น้ำ ก๋อย คือชื่อของลำห้วยนั่นเอง และในพื้นที่นี้ก็มีชาวกะเหรี่ยง หรือที่คนทางนั้นเรียกตนเองว่า ปกากะญอ (ปกาญอ) ก็อาศัยมาตั้งแต่สมัยล้านนาและสืบเนื่องมาจนถึงปัจจุบันเช่นกัน
เนื่องจาก อมก๋อย เป็นพื้นที่ ที่มีคนอยู่อาศัยมานับพันปี แน่นอนว่า ต้องเป็นสถานที่ซึ่งสามารถค้นพบเครื่องถ้วยชั้นดี เครื่องถ้วยพวกนี้มีหลากหลาย นับตั้งแต่จานชามของจีนสมัยราชวงศ์หยวนที่บางใบในปัจจุบันราคาหลักล้านบาท เครื่องถ้วยสังคโลกจากสุโขทัย เครื่องถ้วยจากแหล่งเตาล้านนา พม่า เวียดนาม ที่สามารถขุดค้นพบได้จากหลุมศพบนภูเขา จนครั้งหนึ่งเคยกลายเป็นแหล่งลักลอบขุดเครื่องถ้วยชามเหล่านี้
ดอยแบแล สถานที่เชื่อมความสัมพันธ์ระหว่างผีกับพุธ ทั้งสองความเอสามารถผสานเข้าด้วยกันได้อย่างลงตัว เห็นได้จากหลุมศพรูปวงกลมที่มีความพิเศษคือมักจะพบวัดเก่าและเจดีย์น้อยใหญ่อยู่ไม่ห่างกันด้วยเสมอ แถมบริเวณเชิงดอยจะมีโบราณสถานทางศาสนาที่ยังไม่มีการขุดค้นโดยนักวิชาการ แต่สันนิษฐานว่ามีอายุระหว่างพุทธศตวรรษที่ 20-21 จึงทำให้สามารถเชื่อมโยงความสัมพันธ์ของสถานที่แห่งนี้ได้ว่าลักษณะการนับถือพุทธปนผีนี้ไม่ต่างจากวิถีของชาวลัวะและชาวปกากะญอในปัจจุบันเท่าไรนัก
เมืองแม่ตื่น สถานที่สำคัญที่เรียกได้ว่าเป็น ชุมทางการค้าแห่งขุนเขา เป็นเมืองที่มีบทบาททางการค้าอีกแห่งหนึ่งในยุคล้านนา โดยมีแม่น้ำตื่น ที่ไหลไปเชื่อมกับแม่น้ำปิง เดินทางไปเชียงใหม่หรือกำแพงเพชรได้ ถ้าข้ามเทือกเขาไปทางทิศตะวันตกจะสามารถเดินทางไปยังชุมชนบนที่สูงโบราณที่บ้านแม่ระเมิง กับเมืองโบราณแม่ต้านที่ริมน้ำเมย อำเภอท่าสองยางได้ จากนั้นก็เดินทางต่อไปยังแม่สอด เพื่อออกไปยังอ่าวเมาะตะมะ
จึงไม่เป็นเรื่องที่น่าแปลกใจเลยถ้าหากตลอดทางจะได้พบกับแหล่งโบราณคดีเนินดินฝังศพรูปวงกลม เหมือนๆ กับบ้านแม่เกิบ ที่พบแหล่งฝังศพโบราณที่เพิงผาเช่นกัน
จากเรื่องราวทั้งหมดของ อมก๋อย ที่เดินทางผ่านประวัติศาสตร์มาอย่างยาวนาน ถึงตอนนี้พูดได้เลยว่า ที่นี่คือแหล่งศึกษาโบราณคดีชั้นดีอีกแหล่งหนึ่งเลยก็ได้ ทั้งเรื่องราวของกลุ่มชาวเขาโบราณ มาถึงล้านนา และสืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน อีกหนึ่งเรื่องที่น่าสนใจของอมก๋อยคือ ที่นี่เป็นแหล่งปลูกกาแฟสายพันธุ์อาราบิก้าชั้นเยี่ยมของเมืองไทยเลยทีเดียว เสน่ห์ของ อมก๋อย ที่ยังรอคอยเหล่านักท่องเที่ยวเข้าไปเยี่ยมชม ทั้งสายท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ สายจิบกาแฟในแหล่งปลูกกาแฟชั้นดี สายถ่ายรูปชิคๆ กับวิวทิวเขาอันสวยงามพร้อมอากาศบริสุทธิให้สูดเข้าเต็มปอด แต่ไม่ว่าจะสายไหนๆ ถ้าหากได้ลองเข้าไปในพื้นที่แห่งนี้แล้ว รับรองได้เลยว่าต้องหลงเสน่ห์ สถานที่ชวนค้นหาแห่งนี้จนดึงตัวไม่ออกอย่างแน่นอน
อ่านข่าวเพิ่มเติม
กรมอุทยานแห่งชาติฯ เผย หมู่บ้านอมก๋อย แม่เกิบ ไม่ได้รุกเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า
โฆษกกอ.รมน. แจงยิบที่มาที่ไป “โซล่าร์เซลส์อมก๋อย” ชื่นชม พิมรี่พาย เป็นตัวอย่างที่ดี
สยบอีกปมดราม่า บริษัท “โซลาร์เซลล์” แจง พิมรี่พาย ซื้อ 3.5 แสน ถือว่าปกติ
