นาย ปิยบุตร แสงกนกกุล อดีตเลขาธิการพรรคอนาคตใหม่ และแกนนำคณะก้าวหน้า เข้าร่วมเวที “อนาคตประเทศไทยกับการแก้ไขรัฐธรรมนูญว่าด้วยศาลรัฐธรรมนูญ และองค์กรอิสระตามรัฐธรรมนูญ” ที่จัดโดยคณะกรรมาธิการกิจการศาล องค์กรอิสระ องค์กรอัยการ รัฐวิสาหกิจ องค์การมหาชนและกองทุน สภาผู้แทนราษฎร ภายใต้การเสวนาในหัวข้อ “การแก้ไขรัฐธรรมนูญว่าด้วยเรื่องศาลรัฐธรรมนูญ”
นายปิยบุตร กล่าวว่า ปัญหาเกี่ยวกับศาลรัฐธรรมนูญเริ่มเกิดปี 2549 เมื่อมีสิ่งที่เรียกว่าตุลาการภิวัฒน์ เราจะเห็นการตัดสินของศาลรัฐธรรมนูญหลายเรื่องที่ข้องเกี่ยวกับการเมือง เช่น การยุบพรรคการเมืองหลายพรรคมาก และยุบแต่ละครั้งก็สะท้อนนัยทางการเมือง ส่งผลทางการเมือง ที่ผ่านมาศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยปลดนายกรัฐมนตรี 2 คน, ล้มการเลือกตั้ง 2 ครั้ง และขวางการแก้รัฐธรรมนูญ 2 ครั้ง ซึ่งคำวินิจฉัยนี้เป็นปัญหาพัวพันวิกฤตการณ์การเมือง มีผลสืบเนื่องจนนำมาสู่การรัฐประหาร
ซึ่งเป็นเรื่อย้อนแย้ง เพราะเมื่อไปดูต้นกำเนิดศาลรัฐธรรมนูญนั้นก็เพื่อรักษาระบอบการปกครอง แต่พอมีรัฐประหาร คำถามคือศาลรัฐธรรมนูญไปอยู่ตรงไหน ทำไมไม่ทำหน้าที่พิทักษ์รัฐธรรมนูญ และที่ย้อนแย้งยิ่งขึ้นอีกคือว่า ก่อนที่จะมีการรัฐประหารยึดอำนาจนั้น ถ้าจำได้ รัฐสภาพยายามเสนอแก้รัฐธรรมนูญตามอำนาจที่ตนเองมี แต่ศาลรัฐธรรมนูญกลับบอกว่าไม่เป็นตามหลักประชาธิปไตย แต่ที่นี้พอทหารยึดอำนาจ ศาลรัฐธรรมนูญกลับเงียบ และได้อยู่ทำหน้าทีต่อไป ทำให้เกิดคำถามว่า ตกลงแล้วเป็นศาลรัฐธรรมนูญ หรือศาลรัฐประหารกันแน่
โดยตั้งแต่ปี 2549 เป็นต้นมา ไม่ว่าตั้งใจหรือไม่ก็ตาม เราจะเห็นว่าการใช้อำนาจขององค์กรต่าง ๆ ถูกตั้งคำถาม และวิกฤตการณ์ทางการเมืองที่เกิดขึ้น ปฏิเสธไม่ได้ว่าองค์กรตุลาการ ศาลรัฐธรรมนูญ และกองทัพมีส่วนก่อวิฤตการณ์นี้ด้วยทั้งสิ้น แต่ทว่าก็มีความพยายามผลักว่าเป็นเรื่องของนักการเมือง เป็นเรื่องของผู้ชุมนุมที่ไม่พอใจกัน ซึ่งไม่จริง องค์กรต่าง ๆ ที่พูดมามีส่วนด้วย ศาลรัฐธรรมนูญมีส่วนด้วย ดังนั้น ถ้าจะแก้รัฐธรรมนูญจึงต้องพูดเรื่องศาลรัฐธรรมนูญด้วย ไม่ใช่ลอยตัวอยู่เหนือทุกองค์กรโดยไม่มีการไปแตะต้อง และสำหรับข้อเสนอของผม มี 2 ทางเลือก คือ 1.ฉีดยาแรง เสนอว่าต้องยุบศาลรัฐธรรมนูญทิ้งแล้วตั้งต้นใหม่ เพื่อแสดงให้เห็นว่าระบบศาลรัฐธรรมนูญตั้งแต่ 2549 เป็นต้นมา เป็นส่วนหนึ่งของปัญหา
และ 2.ฉีดยาชา เป็นการแก้บางเรื่อง เช่น ที่มาให้เชื่อมโยงกับประชาชน ส่วนเรื่องอำนาจหน้าที่เยอะเกินไป ควรกลับไปที่ตั้งต้นเหตุผลในการเกิดขึ้นของศาลรัฐธรรมนูญ ขณะทีเรื่องยุบพรรคการเมือง ต้องยุบพรรคที่จะล้มล้างการปกครองจริง ๆ ไม่ใช่นำเรื่องเล็ก ๆ น้อย ๆ ไปดำเนินคดี นอกจากนี้ต้องสร้างระบบตรวจสอบศาลรัฐธรรมนูญ, ศาลรัฐธรรมนูญต้องห้ามยุ่งเกี่ยวกับการแก้ไขรัฐธรรมนูญ, เอาระบบถอดถอนตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ โดยรัฐสภากลับมาใช้ใหม่ และยกเลิกกฎหมายละเมิดอำนาจศาลรัฐธรรมนูญ
