อาร์ทตี้ ปฐพร ทรัพย์ไพฑูรย์ Senior Journalist/Head of Content Strategy and Production at Bangkok Post ให้สัมภาษณ์ The Space Someone กับความคิดเห็นมุมมองประเด็น สื่อเลือกข้างได้มั้ย? , สถานการณ์แบบนี้ “สื่อที่ดี” ควรเป็นยังไง? และ ปัจจุบัน “เสรีภาพ” ในการนำเสนอข่าวหายไปจริงหรือไม่? รวมถึงอีกหลากหลายคำถามที่หลายคนสงสัย ไปติดตามบทสัมภาษณ์อาร์ทตี้กันแบบเต็มๆได้เลย
“ถามว่า ..ดีใจไหมที่เป็นกระแสเพราะเป็นคอนเทนท์อะไรแบบนี้เราบอกตลอดทุกรายการว่าเราไม่มีความสุขที่โด่งดังในฐานะนักข่าว เพราะยิ่งทำให้เราทำงานยาก อย่างที่บอก พอสังคมเลือกข้างมากๆ นักข่าวจะเป็นคนโดนคนแรก ก็จะเห็นได้ ในอดีต เช่น นักข่าวโดนตีหัว ไปม็อบนั้นโดนตีหัว ไปม็อบนี้โดนตีหัว เพราะฉะนั้นทำงานยากมากๆ เราถึงบอกว่าเวลาเราไปทำข่าวสิ่งเดียวที่เราต้องเตรียมตัวคือ การศึกษาหาข้อมูลเพิ่มเติม ศึกษาข้อมูลพื้นฐาน ว่าอันนี้คืออะไร สิ่งที่เราจะไปทำคืออะไร ข่าวที่เราไปทำคืออะไร แล้วก็อย่าตัดสินว่าอะไรถูก อะไรผิด
The Space : Someone คุยกับ ท็อป จิรายุส พ่อมดการเงินไทย (คลิป)
เพราะบนโลกนี้ไม่มีอะไรผิดอะไรถูกโดยสมบูรณ์ absolutely ความถูกต้องของกลุ่มหนึ่งก็อาจจะเป็นความผิดของอีกกลุ่มหนึ่ง ความผิดของกลุ่มหนึ่งอาจจะเป็นความถูกต้องของอีกกลุ่มหนึ่ง เพราะฉะนั้นนักข่าวจะทำงานได้อย่างดีก็คือ “ไม่ตัดสินเขา” เพราะมนุษย์ทุกคนมีความเอนเอียงของตัวเองอยู่แล้วว่าตัวเอง มีธงในใจ แบบไหนมีแนวคิดต่อเรื่องต่อประเด็นต่างๆ ในสังคมแบบไหน เมื่อเวลาคุณไปอยู่ในสังคมหนึ่งที่เขามีความเชื่อแบบหนึ่ง คนเป็นนักข่าวหน้าที่ของคุณไม่ใช่แค่ว่าไป infulence ความเชื่อเขา แต่หน้าที่ของคุณคือการไปนำเสนอว่า คนกลุ่มนี้เขามีความคิดเห็นยังไง โดยอย่าไปใส่สีตีไข่ความเห็นของเขา แล้วให้ประชาชนตัดสินเอง
พิธีกร : ข่าวบางอย่างไม่ถูกเผยแพร่ในช่องทีวีหลักเป็นช่องที่ทุกคนต้องดู แต่มันกลับไปโผล่ในโซเชียลมีเดียที่เป็นแพลตฟอร์มอื่น ที่ใครๆ ก็สามารถเป็นนักข่าวแล้วก็โพสต์ขึ้นมาได้แบบนี้เรียกคุกคามไหม?
เป็นการคุกคามและเป็นการทำลายตัวรัฐบาลเอง เพราะสื่อเป็นที่พึ่งของประชาชน สื่อต้องทำเป็น public interest หรือผลประโยชน์ของประชาชน นั่นหมายความว่าถ้าคุณปิดสื่อประชาชนก็ต้อง ไปหาช่องทางอื่นเพื่อเสพสื่อ นั่นก็คือโซเชียลมีเดียแล้วข่าวในโซเชียลมีเดีย มันไม่ได้มีการกรองก่อนอยู่แล้ว เราไม่มีการเช็คได้เลยว่าอันนี้มาจากไหน เพราะฉะนั้นมันเป็นผลร้ายกับรัฐบาลนั่นเอง ดังนั้นการปิดกั้นสื่อจึงเป็นการคุกคามทั้งประชาชน และคุกคามตัวรัฐบาลเอง
ทำไมเราถึงต้องเริ่ม #saveสื่อเสรี เพราะว่าต่อให้สื่ออันนี้ถูกมองว่าเป็นฝั่งนั้น เขาก็มีสิทธิ์ที่จะพูดความจริงได้ เพราะถ้าสื่อถูกปิดกั้นปุ๊บ มันจะเกิดบรรยากาศแห่งความกลัว คนจะกลัว สื่อยังพูดไม่ได้เลย แล้วคนอย่าง_จะพูดได้ยังไง เพราะฉะนั้นทุกอย่างต้องพูดกันได้คุยกันได้ และนั่นจะไปเป็นหนทางการเป็นประชาธิปไตยอย่างแท้จริง อย่างที่หลายฝั่งพยายามเคลมกัน สิ่งที่คนทุกคนแม้ว่าจะเห็นด้วยหรือไม่เห็นด้วยเรื่องนี้ก็ตามก็ต้องมาลงความเห็นกันว่าเราโอเคไหมถ้าเราจะไปในแนวทางนี้
เราคิดว่าการที่บอกว่าเด็กรุ่นใหม่เสพสื่อโซเชียลมีเดียเยอะเกินไปก็เป็น Discourse เป็นวาทกรรมซึ่งวาทกรรมในทางรัฐศาสตร์ก็คือ เป็นคำพูดที่ไม่ได้มีการตรวจสอบว่าถูกต้องหรือยัง สังคมไทยตอนนี้สู้กันด้วย Discourse กันเยอะ ฝั่งนี้ก็จะบอกว่าฝั่งนี้ข้อมูลไม่ครบอีกฝั่งก็จะบอกว่าฝั่งนี้ข้อมูลไม่ครบซึ่งเราไม่มีทางรู้หรอกว่าสั่งในข้อมูลครบหรือเปล่า หรือเสพสื่อครบหรือเปล่า เราไม่สามารถ General write ฝั่งไหนได้
แต่ในความเห็นของเราในฐานะที่เราทำงานสื่อแล้วก็อ่านบทวิจัยเกี่ยวกับบทบาทสื่อในประเทศต่างๆมาเยอะเราก็เห็นว่าโซเชียลมีเดียตอนนี้มันมีบทบาทสำคัญที่จะชี้นำ public awareness ชี้นำสังคมได้เยอะมากเพราะว่ามันเร็ว เข้าถึงง่าย มันโดนใจคน เพราะบางทีเค้าอ่านแต่หัวข้อเพราะฉะนั้นเราเลยบอกว่าสื่อหลักยังไงก็ต้องมีอยู่ และก็ต้องทำตัวให้เป็นที่หน้าเคารพ เพราะว่าไม่อย่างนั้นประชาชนก็จะไม่มี gatekeeper หรือคนคอยกันประตูกั้นเขื่อนทะลัก ข้อมูลก็จะพลั่งพลู มาหาประชาชนผ่านทางโซเชียลมีเดีย ผ่านทางโน้นทางนี้ โดยที่ประชาชนไม่สามารถเช็คได้เลย ประเทศไทยมีศักยภาพมากๆ ในหลายอย่าง
ซึ่งเรารักประเทศไทยมาก เรารู้สึกว่าเด็กเขาโกรธ ถ้าจะให้พูดถึงเรื่อง config เขาโกรธที่เขาไม่สามารถ express themselves ได้ มันเลยกลายเป็นเหมือนภูเขาไฟที่รอวันปะทุ มันโดนกดกดกดอย่างนั้นก็ไม่ได้อย่างนี้ก็ไม่ได้ ทำแบบนี้ผิดทำแบบนั้นผิด มันเลยประทุขึ้นมาเป็น สิ่งที่ ณ ตอนนี้ถ้าไม่คุยกันดีๆอย่างเปิดใจ อย่างเปิดใจจริงๆ มันจะกลายเป็นฮ่องกงและเราเชื่อว่าไม่มีใครอยากให้เกิดสิ่งเหล่านั้น ฟังกันให้มากขึ้น
The Space : Someone คุยกับ ซิโก้ เบื้องหลังฟุตบอลไทย ที่ไม่เคยเปิดเผยที่ไหน
agenda เราถ้าทุกคนสงสัยว่าทำทุกอย่างเพื่ออะไร ชีวิตเราชอบอย่างเดียวเลยคือร้องเพลง ถ้าป่านนั้นเราได้ AF แล้วเราได้ร้องเพลงตั้งแต่ตอนนั้น ก็คงไม่มีเราเป็นนักข่าวเพราะเราแค่อยากแต่งเพลง ร้องเพลง อยู่กับหมา กับแมว อยู่กับที่บ้าน อยู่กับแฟน จบ
ศิลปวัฒนธรรมในประเทศไทยมันไม่โตไง คือเด็กหลายคนเราเชื่อว่าที่เรียนนิเทศ อยากเป็นนักดนตรี ศิลปิน จิตรกร หรืออะไรก็ตาม แต่ประเทศนี้มันไม่เอื้อให้เขาเป็น เพราะว่า infrastructure หรือการ Support ไม่ว่าจากภาครัฐหรือครอบครัวมันไม่ค่อยมี มันมีความคิด ที่ฝังหัวคนอีกรุ่นหนึ่งว่า การเป็นนักร้อง หรือการเป็นศิลปิน การเป็นดารา เป็นอาชีพเต้นกินรำกินแล้วมันก็ไม่ยั่งยืน แต่จริงๆในโลกยุคใหม่เราคิดว่าเราอยากให้เด็กฝันแล้วถ้าเราจะสามารถเป็นตัวอย่างอะไรให้เด็กได้ซึ่งเราสอนตลอดว่าอย่าเอาเราเป็น idol เราไม่ใช่คนดี ทุกคนไม่มีใครเป็นคนดี ทุกคนเป็นเทาๆหมด
แต่ถ้าเกิดจะเรียนรู้จากชีวิตเราได้อย่างหนึ่งก็คือว่า “อย่ายอมแพ้” คุณจะเป็นอะไรก็ตาม สังคมไม่เอื้อให้คุณก็ตาม หรือโอกาสขอบคุณไม่มีก็ตาม คุณต้องปรับตัวของคุณอยู่เสมอและเรียนรู้สกิลต่างๆ พัฒนาตัวเองอยู่เสมอ วันหนึ่งคุณอาจจะไปตามฝันของคุณก็ได้ แต่สังคมก็จะต้องเปิดมากขึ้นกว่านี้ในแง่ของการทำให้ศิลปวัฒนธรรมสามารถเติบโตได้ เพราะว่าถ้าศิลปวัฒนะธรรมเติบโต freedom of expression มันเติบโต ประเทศเราไปได้ไกลกว่านี้ ดูเกาหลีเป็นตัวอย่าง โมเดลของเกาหลียุค1950 เค้าเขาเป็นเมืองขึ้นกลายกลายของสหรัฐอเมริกาเข้ามาช่วยเขาเยอะมาก แล้วตอนนั้นเขายากจนมาก
The Space : Someone ดร. ปริญญา ความศักดิ์สิทธิ์กฏหมายไทย หายไปไหน?
เพราะสงครามที่แบ่งแยกระหว่างเกาหลีเหนือและเกาหลีใต้ แต่เขาสามารถพลิกฟื้นมากลายเป็นประเทศพัฒนาแล้วได้ด้วยศิลปวัฒนธรรม ทำไมเราถึงไม่เรียนรู้ตรงนั้นจากเขา? กระทรวงวัฒนธรรมพยายามบอกตลอดว่าอยากจะสนับสนุนศิลปวัฒนะธรรมไทยให้ไปไกลเหมือนเกาหลี แต่คุณจะทำอย่างนั้นได้ คุณจะต้องเปิดใจ ก่อนว่าศิลปวัฒนะธรรมมันไม่ได้มีใครที่สามารถมาครอบงำ directive ของคำว่าศิลปะได้นะ ศิลปะคือ freedom of expression มันคือการนำเสนอตัวตนผ่านศิลปะ ผ่านอะไรก็ตาม ในรูปแบบใดก็ตาม เพราะฉะนั้นถ้าคุณยังพยายามตีกรอบว่า ศิลปะมันมีที่เดียวทางเดียวที่ไปได้ คุณจะไม่มีทางไปถึงระดับเกาหลีใด้”
